Artykuł stanowi próbę przedstawienia kontekstu i istoty sporu o rozumienie teologii jako nauki ( scientia) w sensie arystotelesowskim, który toczył się na trzynastowiecznych uniwersytetach. Celem tekstu jest też wskazanie wybranych wątków omawianego sporu, które wydają się obecne również w dzisiejszej debacie metateologicznej i kulturowej. Ostatecznie artykuł prezentuje krótkie przedstawienie głównych wątków rozwiązania sporu o naukowość teologii zaproponowanego przez św. Tomasza z Akwinu. Propozycja metateologiczna Akwinaty prezentowana jest ze względu na swoją kompletność i spójność zarazem oraz inspirujący również dziś charakter.

Warto zauważyć, iż próbę zarysowania podstaw chrześcijańskiej antropologii, która nie ulegałaby pokusie zarówno dualizmu przesadnie separującego duszę i ciało, jak i materialistycznego redukcjonizmu podjął w XX wieku Karl Rahner, teolog prezentujący wrażliwość biegunowo przeciwną wobec stanowiska Akwinaty. Por. M. Machinek, Karla Rahnera koncepcja duszy ludzkiej, „Filozofia monizm – dualizm w antropologii metafizycznej. Nie można go bowiem, jak się to najczęściej czyni, zaklasyfikować jako dualizmu substancji typu kartezjańskiego. Nie jest również stanowiskiem, które można zaliczyć do grupy monizmów materialistycznych, nawet typu nieredukcjonistycznego. Hylemorfizm antropologiczny Akwinaty wydaje się być stanowiskiem zawierającym zarówno intuicje właściwe stanowiskom materialistycznym, jak i dualistycznym w antropologii metafizycznej, choć nieredukowalnym do żadnego z nich. Przy bliższej analizie stanowisk takich jak hylemorfizm antropologiczny Akwinaty musi się więc pojawić pytanie, czy dychotomiczny i rozłączny podział stanowisk w antropologii metafizycznej na materialistyczne i dualistyczne jest zasadny i operatywny.