Abstrakt
Celem artykułu jest analiza wspólnej tendencji myślowej, jaką daje się odnaleźć u pisarza Witolda Gombrowicza i filozofa Martina Heideggera. Ich namysł nad światem wykazuje wiele podobieństw. Tak u Gombrowicza, jak i u Heideggera świat odsłania się poprzez swoją odniesieniową strukturę, której swoiste centrum stanowi człowiek (względnie Dasein) jako konieczny obszar konstytucji zrozumiałości nas samych i tego, co nas otacza. Skoro możliwość zrozumienia samych siebie dokonuje się zawsze na gruncie świata, to powstaje pytanie o możliwość odnalezienia w tym
świecie siebie. Świat nas określa, nadaje nam określoną formę i nie możemy go odrzucić. Zarówno Gombrowicz, jak i Heidegger nie chcą jednak świata odrzucić, ale proponują – każdy na swój sposób – zmodyfikowany sposób odnoszenia się i do świata, i do samych siebie.
Przejdź do artykułu
Bibliografia
Bartoszyński K. (1984), „Kosmos” i antynomie, w: Z. Łapiński (red.), Gombrowicz i krytycy, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 655–691.
Błoński J. (1994), „Dziennik”, czyli Gombrowicz dobrze utemperowany, w: tenże, Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. Studia o Gombrowiczu, Kraków: Znak, s. 141– 178.
Buczyńska‑Garewicz H. (2011), Gombrowiczowskie żarty z Heideggera, „Teksty Drugie” 1–2, s. 345–353.
Cataluccio F.M. (1991), Gombrowicz filozof, przeł. K. Bielas, w: F.M. Cataluccio, J. Illg (red.), Gombrowicz filozof, Kraków: Znak, s. 5–21.
Cern K.M. (2007), Koncepcja czasu wczesnego Heideggera, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.
Gall A. (2011), Humanizm performatywny. Polemika z filozofią w praktyce literackiej Witolda Gombrowicza, przeł. G. Sowinski, Kraków: Universitas.
Gombrowicz W. (1986a), Kosmos, Kraków – Wrocław: Wydawnictwo Literackie.
Gombrowicz W. (1986b), Ślub, w: tenże, Dramaty, Kraków – Wrocław: Wydawnictwo Literackie, s. 89–224.
Gombrowicz W. (1987), Pamiętnik Stefana Czarnieckiego, w: tenże, Bakakaj, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Gombrowicz W. (1990), Testament, Warszawa: Res Publica.
Gombrowicz W. (2006), Ferdydurke, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Gombrowicz W. (2013), Dziennik 1953–1969, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Gombrowicz W. (2017), Kurs filozofii w sześć godzin i kwadrans, przeł. I. Kania, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Heidegger M. (2005), Bycie i czas, przeł. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Heidegger M. (2009), Podstawowe problemy fenomenologii, przeł. B. Baran, Warszawa: Fundacja Aletheia.
Jarzębski J. (1971), Pojęcie „formy” u Gombrowicza, „Pamiętnik Literacki” LXII, z. 4, s. 69–96.
Jarzębski J. (1982), Gra w Gombrowicza, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kijowski A. (1984), Strategia Gombrowicza, w: Z. Łapiński (red.), Gombrowicz i krytycy, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 429–465.
Luchte J. (2008), Heidegger’s Early Philosophy. The Phenomenology of Ecstatic Temporality, London: Continuum International Publishing Group.
Margański J. (2001), Gombrowicz, wieczny debiutant, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Markowski M.P. (2004), Czarny nurt. Gombrowicz, świat, literatura, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Michalski K. (1978), Heidegger i filozofia współczesna, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Neuger L. (1999), „Kosmos” Witolda Gombrowicza: genologiczne podstawy hipotez sensowności, „Teksty Drugie” 6 (59), s. 57–70.
Pöggeler O. (2002), Droga myślowa Martina Heideggera, przeł. B. Baran, Warszawa: Czytelnik.
Rosales A. (1970), Transcendenz und Differenz, The Hague: Martinus Nijhoff.
Sanavio P. (1991), Gombrowicz: forma i rytuał, przeł. K. Bielas, F.M. Cataluccio, w: F.M. Cataluccio, J. Illg (red.), Gombrowicz filozof, Kraków: Znak, s. 25–68.
Sobota D.R. (2013), Źródła i inspiracje Heideggerowskiego pytania o bycie, t. 2, Bydgoszcz: Yakiza.
Strzelecki R. (2006), Ethos i wolność, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Waśko M. (2017), Myśląc z Heideggerem – między właściwością i niewłaściwością egzystencji, „Analiza i Egzystencja” 40, s. 29–48.
Wodziński C. (1994), Heidegger i problem zła, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Przejdź do artykułu
pl
en
