Not enough computing power for data processing? A ridiculous number of man-hours needed to visually inspect collections of raw data? Scientists facing such problems can seek help from volunteers equipped only with computers connected to the Internet. In other words, from practically everybody.

Palaeomagnetic investigation of the Upper Carboniferous clastic Hyrnefjellet Formation from opposite limbs of the Hyrnefjellet Anticline in southern Spitsbergen (Svalbard Archipelago) uncovered two components of NRM. Direction C1 (D = 224.6°; I = –27.9°; κ = 22.40; α95% = 5.6°) is of prefolding origin and most probably of near-primary origin. High Tb spectra above 575°C indicate hematite as the carrier of C1. Acquisition of the C1 component may be related to an early diagenetic crystallization of hematite, not excluding a detrital origin of the NRM. A paleopole calculated for the C1 component (F = 23.3°N; L= 147.7°E) falls into the Late Devonian–Early Carboniferous sector of APWP for Baltica. This result suggests that Svalbard remained in the present day orientation with respect to Baltica since the Carboniferous time. A second component with intermediate unblocking temperatures, determined in the Hyrnefjellet Formation deposits, is labelled C2. Its mean orientation for in situ position is D = 11.2°; I = 69.2° (κ = 44.05; α95% = 6.3°), thus being similar to Late Mesozoic directions for Baltica. After 100% tectonic correction for tilting of anticline limbs and axis, the C2 component orientation is D = 265.7°; I = 59.7°, thus being distant from any directions for Baltica. Detailed analysis suggest that the C2 component is most probably of synfolding origin, and it was formed during the Tertiary Alpine Tectonic Event.

Artykuł podejmuje polemikę z zarzutem naturalistycznego redukcjonizmu, którym rzekomo obciążona jest antropologia filozoficzna Arnolda Gehlena. W pierwszej części artykułu przeanalizuję zasadność zarzutu o redukcjonizm w kontekście rozważań Gehlena nad naturą człowieka, z kolei przedmiotem drugiej części będzie pojęcie natury jako obiektywnego świata, natomiast część trzecia i czwarta podejmą wątki dotyczące zagadnienia moralności (3) oraz kultury i ludzkiej świadomości (4) pod kątem zarzutu o rzekomy naturalizm jego projektu antropologicznego. Argumentuję, że antropologia Gehlena ma wprawdzie na celu zintegrowanie wyników badań nauk biologicznych i społecznych, jednakże wyprowadza z nich implikacje filozoficzne o takim poziomie ogólności, że wykraczają one poza kompetencje nauk szczegółowych. Ich ustalenia uzyskują w jego koncepcji uniwersalne znaczenie w ramach systemu filozoficznych kategorii opisujących człowieka jako całościowy projekt natury. Gehlen odrzuca wszelkie próby tworzenia ogólnej teorii człowieka na podstawie badań komparatystycznych wyprowadzających własności ludzkiej kondycji ze świata zwierzęcego. Gehlenowska antropobiologia rezygnuje z pojęcia natury człowieka w sensie biologicznym, tzn. jako zestawu ewolucyjnie zdeterminowanych cech morfologicznych, fizjologicznych i behawioralnych, porzuca również obiektywistyczne pojęcie „natury zewnętrznej” jako obszaru ontycznego niezawisłego od zapośredniczeń kulturowych. Język, świadomość, kultura stanowią efekt procesów kompensujących biologiczne deficyty, a jednocześnie reprezentują obszar kompetencji i wartości, które są autonomiczne i autoteliczne, a zatem całkowicie niezależne od biologicznych uwarunkowań.

Bromiany są dobrze znanymi ubocznymi produktami tworzącymi się podczas ozonowania wód; ich dopuszczalne stężenie w wodach do picia zostało ustalone na poziomie kilku μg/dm3. Techniką analityczną pozwalającą na oznaczanie tak niskich stężeń bromianów, nawet w obecności wysokich stężeń głównych anionów, takich jak chlorki, azotany i siarczany, jest chromatografia jonowa. Niniejszy artykuł przedstawia wyniki oznaczania bromianów w wodach do picia za pomocą dwóch metod chromatografii jonowej. Pierwszą była metoda bezpośrednia, zgodna z ISO 15061 z detektorem konduktometrycznym i granicą wykrywalności 4,5 μg/dm3. Drugą metodą była nowa reakcja derywatyzacji po kolumnie, w której wytwarzane jony tribromkowe były wykrywane za pomocą detektora UV. Granica wykrywalności w tej metodzie wyniosła 0,5 μg/dm3. Obydwie metody są odpowiednie do oznaczania anionów bromianowych, ponieważ dopuszczalna zawartość bromianów w wodach do picia w krajach Unii Europejskiej wynosi 10 μg/dm3•

Chrom występuje zazwyczaj na (III) i (VI) stopniu utleniania. Cr(III) jest odpowiedzialny za prawidłowy metabolizm u ssaków. Dla kontrastu, chrorn(VI) ma toksyczny wpływ na organizm żywe i jest silnie kancerogenny. Związki Cr(VI) są lepiej rozpuszczalne, mobilne i bioprzyswajalne w porównaniu do słabo rozpuszczalnych związków Cr(III). Chrom jest oznaczany najczęściej metodami instrumentalnymi takimi jak AAS lub ICP. Metody te są wprawdzie precyzyjne i czule, lecz pozwalają na oznaczanie jedynie chromu całkowitego. Zawartość Cr(VI) jest obliczana z różnicy zawartości chromu całkowitego i Cr(III), który jest analizowany metodami fotometrycznymi. Ta tzw. .metoda różnicowa" powoduje, że obliczona zawartość Cr(VI) nie jest dokładna. Niniejsza praca opisuje czulą i selektywną metodę oznaczania chromu(Vl) w różnego rodzaju wodach na poziomie ug/dnr' za pomocą prostego układu chromatografii jonowej z detektorem UV.

Chrom występuje głównie na dwóch stopniach utlenienia. Zróżnicowana toksyczność i bioprzyswajalność związków Cr(III) i Cr(VI) są przedmiotem publicznego zainteresowania i wymagają dokładnych kontroli. Metody ASNICP są tzw. metodami różnicowymi i nic pozwalają na jednoczesne oznaczanie chromu (III) i (VI). Konieczność bardziej dokładnych i szybszych metod analizy próbek środowiskowych doprowadziła do zainteresowania się techniką chromatografii jonowej jako alternatywy do mokrych metod analizy chromu. Konwencjonalna HPLC, metody fotometryczne czy atomowa spektrometria absorbcyjna są bardziej podatne na interferencje niż chromatografia jonowa, która może być stosowana w szerokim zakresie analiz specjacyjnych. Współcześnie chemicy analitycy poszukują alternatywnych metod oznaczania Cr(III) i Cr(Vl), które byłyby szybsze, bardziej czule i tańsze w porównaniu do metod spektroskopowych i nie byłyby tak podatne na wpływy czynników przeszkadzających. Niniejsza praca opisuje badania zastosowania POCA jako czynnika kompleksującego jony Cr(III) i jego zastosowanie do jednoczesnego oznaczania Cr(III) i Cr(Vl) w wodach za pomocą chromatografii jonowej z detekcją UV.

Myślenie M. Heideggera znalazło oddźwięk zarówno w psychiatrii, jak i praktyce psychoterapeutycznej. Artykuł przedstawia Heideggera fenomenologię choroby, wyłożoną podczas seminariów w Zollikon, i wpływ Heideggera analizy Dasein na L. Binswangera i M. Bossa. W tekście zostały zaprezentowane własne rozwinięcia obydwu psychiatrów analizy Dasein dokonanej przez Heideggera oraz pokazane zostało znaczenie myśli Heideggera dla psychiatrii i psychoterapii ogólnie, oraz dla tzw. psychiatrii antropologicznej w szczególności.

W dniu 28 marca 2023 r. na zaproszenie Węgierskiej Akademii Nauk odbyło się w Budapeszcie pierwsze tegoroczne posiedzenie ESP EASAC. Szeroki i interesujący zakres podejmowanych przez ten panel środowiskowy zagadnień powinien wzbudzić większe zainteresowanie także w Polsce. Niestety działalność w EASAC jest działalnością pro publico bono, co prawdopodobnie jest zasadniczą przyczyną niewielkiej aktywności polskich naukowców jako ekspertów zapraszanych do poszczególnych projektów. Czy organizacja, o której mowa w niniejszym artykule, jest wiarygodna? Odpowiedzią niech będzie to, że pod koniec 2018 r. EASAC został uznany przez prestiżową organizację Public Affairs Awards Europe za „Think Tank of the Year”. Świadczy to o tym, że działalność ta jest doceniania w gronie fachowców. Serdecznie zachęcam wszystkich zainteresowanych do zapoznania się z tym, co robi ESP EASAC, i bieżącego sprawdzania naszej aktywności.

Demand for energy and resources has been growing as a result of population growth and increased consumption to the point where all the scientific evidence shows we are bumping up against fundamental planetary boundaries on which our civilizations depend. In new EASAC report trends that lead calls for “transformative” change, with a focus on some of the systemic and structural failures that are driving our current unsustainable development has been discussed.

A total number of 156 palaeomagnetic specimens of metacarbonates from 9 sites in Blomstrandhalvøya and Lovénøyane (Kongsfjorden, western Spitsbergen) and an additional 77 specimens of unmetamorphosed sediments infilling fractures (4 sites) within the Caledonian metamorphic basement of Blomstrandhalvøya were demagnetized. No relicts of pre-metamorphic magnetization were identified. The Natural Remanent Magnetization (NRM) pattern of metacarbonates is dominated by Caledonian (sensu lato) – Svalbardian and Late Mesozoic/Cenozoic secondary magnetic overprints carried by the pyrrhotite and magnetite/maghemite phases, respectively. The NRM of unmetamorphosed sediments infilling the karstic/tectonic fractures is dominated by hematite carrier. It revealed three stages of magnetization: Caledonian sensu lato, Carboniferous and Late Mesozoic/Cenozoic, which can be related to their initial fracturing, karstification and sedimentation or reactivation. As the majority of the palaeopoles calculated for the Kongsfjorden sites fit the 430 – 0 Ma sector of Laurussia reference path in an in situ orientation these results support the hypothesis that Blomstrandhalvøya and Lovénøyane escaped main Eurekan deformations. The potential rotation of the Kongsfjorden basement by any west dipping listric fault activity rotating the succession accompanying the opening of North Atlantic Ocean was not documented by the palaeomagnetic data presented here.

Niewystarczająca moc obliczeniowa do przetworzenia danych? Absurdalna liczba roboczogodzin konieczna do inspekcji surowych wyników? Naukowcom, którzy mają tego typu problemy, mogą przyjść z pomocą wolontariusze wyposażeni jedynie w komputer podłączony do sieci. Czyli prawie wszyscy.