Zanieczyszczenia przemysłowe przyczyniają się z reguły do poglębicnia degradacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej, prowadząc między innymi do nagromadzenia metali ciężkich w glebie. Do grupy metali ciężkichzaliczany jest nikiel, który w małych ilościach jest niezbędny dla wzrostu i rozwoju organizmów żywych, natomiast występujący w nadmiarze jest toksyczny. W czteroletnim doświadczeniu wazonowym badano wpływ zanieczyszczenia gleby niklem (50, I 00 i 150 mg Ni/kg gleby zastosowanego w formie NiSO,711,O) na tic zróżnicowanego wapnowania (wg 0,5; I i 1.5 Hh gleby zastosowanego w formie CaCO) na zawartość Pb i Mn w koniczynie czerwonej. Zawartość metali oznaczono metodą ICP-J\ES po wcześniejszej mineralizacji materiału roślinnego ,,na sucho" w piecu muflowym w temperaturze 450°C i rozpuszczeniu popiołu w I 0% roztworze HCL. Wyniki badań opracowano statystycznie analizą wariancji z wykorzystaniem rozkładu F-FisheraSnedecora wg programu F.R. Anal.var 4.1., a wartość NIR.,5 wyliczono wg testu Tukeya. W celu znalezienia związków między badanymi cechami w pracy przeprowadzono również analizę korelacji liniowej. Zawartość obu metali w roślinach uprawianych na glebach zanieczyszczonych niklem była większa w odniesieniu do roślin uprawianych na glebach niezanieczyszczonych, co może świadczyć o synergizmie niklu i omawianych metali. Zastosowane wapniowanie (niezależnie od ilości CaCO, wprowadzonego do gleby) powodowało istotne zmniejszenie zawartości obu metali w roślinie testowej. Przeprowadzone badania wykazały synergistyczne zależności pomiędzy niklem a ołowiem i manganem.