W artykule dokonuję porównania dwóch stanowisk – emergentyzmu i panpsychizmu, w odniesieniu do problemu natury świadomości. Analizuję argumenty za obu stanowiskami i przedstawiam ich krytykę. Skupiam się na panpsychizmie jako na stanowisku mniej znanym i bardziej kontrowersyjnym. Panpsychizm i emergentyzm zostają uznane za „hipotezy metafizyczne”. Ostatecznie opowiadam się za emergentyzmem, wobec niemożności obrony panpsychizmu jako spójnego stanowiska i w obliczu jego niezgodności z nauką.