Przestawiam argumentację na rzecz poglądu, że jeden z najważniejszych wyników metodologicznych francuskiego konwencjonalizmu, jakim było odrzucenie możliwości istnienia eksperymentów krzyżowych w dojrzałych naukach empirycznych, został sformułowany jednocześnie przez P. Duhema i G. Milhauda w 1894 roku. Tym samym podejmuję próbę zakwestionowania standardowego w filozofii i metodologii nauki ujęcia, które przypisuje wskazany wynik jedynie Duhemowi. Za podstawowe źródło pozwalające mi bronić poglądu o zasługach Milhauda w debacie na temat experimentum crucis uznaję jego rozprawę doktorską Essai sur les conditions et les limites de la certitude logique.

Koniec XIX wieku to okres, kiedy rewolucyjne odkrycia naukowe podważyły dobrze ugruntowane teorie i zmusiły filozofujących naukowców do zadania pytań o charakter i pewność wiedzy naukowej. Środowisko francuskich naukowców nie tylko poddało wnikliwej krytyce współczesną im naukę, ale zaproponowało bardziej adekwatny model rozwoju wiedzy. Istotny wkład w nowy opis mechanizmów tworzenia wiedzy wniósł Gaston Milhaud, który pozostając w cieniu sławnych kolegów, rzadko przywoływany jest w kontekście badań teoriopoznawczych. Mimo że od sformułowania konwencjonalistycznej filozofii nauki upłynęło ponad sto lat, to stanowiska H. Poincarégo, P. Duhema i G. Milhauda nie zyskały szerokiej popularności poza środowiskami wąsko rozumianej filozofii nauki. W niniejszym artykule zostały krótko nakreślone relacje personalne w kręgu francuskich konwencjonalistów, przedstawione ważne wyniki analiz Gastona Milhauda oraz przyczyny, z powodu których środowiska filozoficzne nie dostrzegały roli, jaką odegrał on w tworzeniu nowego modelu rozwoju wiedzy naukowej.