According to Kurt Gödel, Bertrand Russell misinterpreted the incompleteness theorem, but did it in ʻa very interesting manner’. To understand what he meant we need to consider their attitudes to defining truth. Even more revealing is the discussion of two fundamental approaches to logic: one is universalistic, and assumed by both Russell and Gödel, and the other is model‑theoretical, Alfred Tarski’s style. It turns out that a misleading or erroneous interpretation can be interesting, as it reveals something fundamental. William Byers claims that truly great ideas in mathematics and about mathematics are in a way false, as they lead to errors, but at the same time they can help to make advances in math. Logicism provides a good example. In addition it may be mentioned that when Russell argued in its favor, he committed a logical fallacy.

Bezludne wyspy pojawiają się w dwóch tekstach Gilles’a Deleuze’a. Pierwszy z nich to krótki esej z lat 50. pt. Causes et raisons des îles désertes, drugi to appendyx do Logiki sensu – Michel Tournier i świat bez bliźniego z roku 1969. Rekonstrukcji drugiego z tych tekstów dokonał Jakub Tercz w artykule Bliźni w filozofii Deleuze’a („Przegląd Filozoficzny” 2015, nr 1). Doceniam tę pracę, chociaż nie podzielam jej wniosków. Za problemy z właściwą interpretacją pojęcia bliźniego (i jego „zniknięcia”) w dużej mierze odpowiada sam Deleuze. Jego lektura powieści M. Tourniera Piętaszek czyli otchłanie Pacyfiku, bazująca na kategoriach transcendentalnych, intersubiektywnych struktur, zapoznaje obecne tam materialistyczne potencjały. Pod tym względem bardziej obiecujący – choć zarazem ezopowy i ezoteryczny – wydaje się wcześniejszy ze wspomnianych tekstów Deleuze’a. Rozpoznaje on, że w historii Robinsona obecne są także stawki polityczne, a jego mit daje się czytać, a nawet należy to robić, w sposób krytyczny (w marksowskim, a nie w kantowskim sensie). Dlatego w ostatniej części artykułu oddaję głos Tournierowi i jego Piętaszkowi, aby razem z nimi pomyśleć bardziej immanentystyczną i obfitszą w linie ujścia teorię robinsonady.

The aim of the paper is to provide hints on how to read Acemoglu and Robinson’s institutional hypothesis. First, we recall the meaning of their inclusive and extractive institutions. Then, we classify and compare the concept to certain approaches present in development economics. Additionally, we outline the perspective of historical research of institutions, raising the approach of historical natural experiments and comparative methods. We claim in the paper that to understand Acemoglu and Robinson’s institutional hypothesis and their strong rejection of other hypotheses on economic development one has to turn back to the basic notion of institutions. We argue that the authors of Why Nations Fail are focused on considering formal institutions only, which impoverishes the research perspective presented in that book.