Przedmiotem artykułu jest myśl historiozoficzna Stanisława Garfeina-Garskiego – polskiego filozofa i prawnika przełomu XIX i XX wieku. Tekst zawiera między innymi rekonstrukcję głównych elementów struktury filozofii historii, przedstawionych systematycznie w pracy Uwagi nad zagadnieniem dziejów powszechnych i polskich (1924), oraz charakterystykę koncepcji filozofii narodowej tego myśliciela. Zasadniczym celem prezentowanej analizy jest próba kompleksowego ujęcia znaczenia ideologii mesjanistycznej w rozważaniach filozoficznohistorycznych Garskiego oraz bliższego określenia miejsca i roli tego stanowiska w dynamice historycznego sporu o mesjanizm polski.