Álex de la Iglesia’s film, Balada triste de trompeta (2010) explores historical trauma and collective memory of the Spanish Civil war through clown figures adapted to the grotesque aesthetic of esperpento. Besides the use of popular culture motifs, this article focuses on how notions of the mythical trickster and classical philosophy and melancholy combine in a dark humor subversive work.

Autor podjął próbę ukazania obrazu wojny domowej w Hiszpanii upowszechnianego wśród czytelników polskiej prasy lokalnej na przykładzie pism wydawanych w Siedlcach, mieście powiatowym w województwie lubelskim. W latach 1936–1939 ukazywały się tam regularnie trzy czasopisma — „Głos Podlaski” wydawany przez Kurię Diecezjalną oraz „Ziemia Siedlecka” i „Życie Podlasia” związane z obozem sanacyjnym. Na podstawie ich zbiorów autor ustalił, iż tematyka wojny domowej w Hiszpanii była stale obecna na łamach prasy lokalnej. Dzięki tym tekstom do czytelników trafiał obraz wojny domowej jako krwawego starcia dwóch światów – republiki z jednej i obozu narodowego z drugiej strony.