Prezentowany artykuł zawiera analizę wyzwań metodologicznych wynikających z praktyki wycen Aktywów Geologiczno-Górniczych (AGG) wykonywanych przez Taksatorów Złóż Kopalin (TZK). Opiera się on na bazie danych zawierających charakterystykę ponad 100 wycen wykonanych w latach 2008–2015. Omówiono w nim przede wszystkim problemy wynikające z preferencji wielu uregulowań na rzecz stosowania podejścia porównawczego wskazując, że zachęcają one do dokonywania nieakceptowalnych kompromisów przy wyborze bazy danych transakcji referencyjnych. W przypadku podejścia dochodowego omówiono zagadnienia związane z koniecznością stosowania szacunków oraz przyjmowania arbitralnych założeń. Wskazano, że sama ta okoliczność nie może stanowić argumentu do podważenia wyniku z wyceny, o ile konstrukcja tych szacunków i założeń stanowi spójną całość, a możliwy błąd znalazł odniesienie w stopie dyskonta. Odrębnie omówiono rekomendowane przez autora kierunki zmian w przyszłości. Na zakończenie wskazano na ogromną, pozytywną rolę wprowadzenia Kodeksu POLVAL dla ustrukturyzowania procesu wycen i podniesienia ich jakości.
Przedmiotem artykułu są problemy dotyczące zasad i sposobów ustalania wynagrodzenia za użytkowanie górnicze. Przeanalizowano obecnie obowiązujące przepisy prawa, regulującego zawieranie umów o użytkowanie górnicze złóż będących własnością Skarbu Państwa (stanowiących tzw. własność górniczą). Scharakteryzowano zasady i sposoby (algorytmy) stosowane przez właściciela złóż dla ustalenia wynagrodzenia za przekazanie tych złóż w użytkowanie górnicze. Wskazano, że kluczowe, stosowane w praktyce wzory nie wynikają wprost z zapisów prawa co budzi szereg uzasadnionych wątpliwości i niesie przedstawione w skrócie zagrożenia. Ponadto wskazano, że istnieje druga kategoria złóż będących własnością Skarbu Państwa, jednak nie jako własność górnicza ale konsekwencja posiadania przez niego szeregu nieruchomości, z prawem do złóż kopalin wynikającym pierwotnie z Kodeksu Cywilnego. Przeprowadzono ich analizę porównawczą zasad i algorytmów ustalania opłat za ustanowienie użytkowania górniczego z jednej strony oraz opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych położonych na złożach kopalin należących do Skarbu Państwa i samorządu terytorialnego. Przedstawiono argumenty przemawiające za daleko posuniętą harmonizacją obu analizowanych opłat. Oznacza to, że punktem wyjścia dla ich wyznaczenia powinna być wartość rynkowa złoża, a nie nawet najbardziej skomplikowany wzór o charakterze uniwersalnym. Wycena złóż kopalin jest procesem złożonym wymagającym kompetencji w kilku dziedzinach: geologii, górnictwa i finansów. W konsekwencji powinny mieć zastosowanie wytyczne Polskiego Kodeksu Wyceny Złóż Kopalin (POLVAL), które definiują zarówno sam proces przeprowadzania wycen jak i osoby kompetentne do ich przeprowadzania. Końcowym wynikiem analizy są propozycje nowelizacji przepisów i oparcia ustalania wynagrodzenia za użytkowanie górnicze na podstawie wartości rynkowej złoża kopaliny. W podsumowaniu sformułowano wnioski i postulaty.
All the restructuring programs that have been implemented in Polish bituminous coal mining as a primary way to reduce mining costs relied on the increased concentration of mining operations. Those efforts especially involved a significant simplification of existing or newly developed structures for accessing or cutting the deposits intended for extraction; implementation of advanced mining technologies, and upgrading of machines used in mine faces. However, in order for these to deliver the expected results, it is important to organize mining operations in such a way so that those advanced, and usually very expensive, mining-related fixed assets – machinery and equipment – are used sensibly. In order to define a reasonable production capacity of each longwall face, it is necessary to apply various criteria related to the mining and technical aspects, occupational safety, and organizational and economic aspects. Only then will it be possible to evaluate the expected effects in the field of concentration of mining in a mining company and in the mines which form part of such enterprises. Decisions in this respect should always be made at the planning stage, based on analysis results. The aim of this article is to explore the factors involved in concentration-related decision-making in mining companies, including the underlying mining/technical, organizational, and economic/ /financial aspects. A mining company is understood as a group of related mines, the primary business operations of which include bituminous coal mining, processing, and trading.
The article proposes the use of a synthetic indicator in spatial research. In the construction of synthetic indicator, it assumes that the indicator should not only specify the synthetic value based of on empirical data, but also show its structure. The structure of the indicator should answer the question to what extent individual empirical measures influence to the value of a synthetic indicator. Using the rules of statistical grouping, four groups of voivodships with different economic potential were distinguished. Research shows that on the synthetic indicator of voivodships (in particular groups) were affected to a varying extent by the values of empirical variables: number of employees, value of fixed assets, value of gross domestic product, number of economic operators.
Prezentowany artykuł dotyczy możliwości i celowości wykorzystania podejścia kosztowego do wyceny aktywów geologiczno-górniczych. Autor koncentruje się na AGG Typu I i II tj. związanych z pracami geologiczno- poszukiwawczymi oraz dokumentowaniem złoża kopalin, upatrując w nich właśnie obszaru zastosowania omawianego podejścia. Analiza obejmuje trzy najczęściej wykorzystywane metody wyceny: wartości szacunkowej, wielokrotności wydatków na prace geologiczne oraz Killburn'a, wskazując ich zalety, wady oraz potencjalne błędy w ich stosowaniu. W konkluzji autor wskazuje obszary, w których zastosowanie wyżej wymienionych metod znajduje uzasadnienie i pozwala na osiągnięcie wartościowych wyników wyceny.
Management and Production Engineering Review (MPER) is a peer-refereed, international, multidisciplinary journal covering a broad spectrum of topics in production engineering and management. Production engineering is a currently developing stream of science encompassing planning, design, implementation and management of production systems. Orientation towards human resources factor differentiates production engineering from other technical disciplines. The journal aims to advance the theoretical and applied knowledge of this rapidly evolving field, with a special focus on production management, organisation of production processes, management of production knowledge, computer integrated management of production flow, enterprise effectiveness, maintainability and sustainable manufacturing, productivity and organisation, modelling and simulation, decision making systems, project management, innovation management and technology transfer, quality engineering and safety at work. Management and Production Engineering Review is published under the auspices of the Polish Academy of Sciences Committee on Production Engineering and Polish Association for Production Management.
The main purpose of Management and Production Engineering Review is to publish the results of cutting-edge research advancing the concepts, theories and implementation of novel solutions in modern manufacturing. Papers presenting original research results related to production engineering and management education are also welcomed.
We welcome original papers written in English. The Journal also publishes technical briefs, discussions of previously published papers, book reviews, and editorials.
Letters to the Editor-in-Chief are highly encouraged.