The paper considers the vision of the world and the person of Józef Kazimierz Plebański (1831–1897), the Warsaw historian, one of two Polish students of Leopold von Ranke. In my article, I analyse the essential categories and objects which structure his thinking about reality, such as liberty, Providence, moral laws, state, nation, and humanity. At the end, I try to compare the worldview of Plebański with the worldview of historicism.

The paper considers the idea of history as a science of Józef Kazimierz Plebański (1831–1897), the Warsaw historian and Polish student of Leopold von Ranke. In my article, I analyse assignments that Plebański set as history, the place of history in science in general, the problem of objectivity in history, and other major issues related to the study of the past in the thought of Plebański.

Architektura XIX wieku była odzwierciedleniem epoki mistycyzmu, a zarazem sekularyzacji sztuki, dążenia do ideału jedności sztuk, a jednocześnie relatywizmu i indywidualizmu. Wyrosła na podłożu romantyzmu, może być ona postrzegana, jako wypadkowa postawy duchowej, światopoglądu i ruchu naukowego określanego mianem historyzmu. Rozwój historii sztuki i fascynacja przeszłością, wraz z bogactwem i różnorodnością stylów wpływały na polifonię ówczesnej architektury, w przestrzeni której istniał przede wszystkim historyzm, a także eklektyzm. Architekci historyzmu tworzyli dzieła inspirowane jednym stylem. Eklektyzm posiłkuje się stylami historycznymi w ówczesnym pojęciu romantycznymi, mieszając ich formy i motywy w jednej budowli. Wątki znaczeniowe architektury XIX wieku wiążą się z symboliką i wartościami niesionymi przez style minionych epok, reinterpretując ich formy i znaczenia.