Abstrakt
Patrzenie uznaje się za podstawowy akt świadomości. To, co stanowi jego ucieleśniony przejaw – spojrzenie – może się zrealizować w określonym wariancie aksjologicznym: także takim, który wyraża wartość zła. Artykuł poświęcony jest właśnie szczególnemu przejawowi wartości zła w dziele literackim – złu zamkniętemu w spojrzeniu. Punktem odniesienia są dwa dzieła epickie: Doktor Faustus Thomasa Manna (1947) i Łaskawe Jonathana Littella (2006). Analizie poddano „spojrzenie złego”, identyfikujące głównych bohaterów obu powieści – Adriana Leverkühna i Maximiliana Auego. Czy artystyczne (u)strukturowanie „spojrzenia złego” jest w powieściach dobywane takimi samymi środkami, czy może z użyciem odmiennych narzędzi literackiego przekazu treści aksjologicznych – to kwestia stojąca w centrum rozważań. Kwestia zresztą niejedyna, ponieważ wpisująca się w szerszą refleksję dotyczącą tzw. poskramiania wartości w dziele literackim w ogóle.
Przejdź do artykułu