Ludzkość jest zmuszona do zmiany sposobu, w jaki korzysta ze źródeł energii. Powinna przestać wydobywać paliwa kopalne i skupić się na OZE, zwłaszcza słońcu. Taka transformacja może okazać się długo poszukiwanym Świętym Graalem energetyki.

Nowadays, one of the biggest challenges faced by EU countries is the pursuit of zero-emission economies. Certainly, it is crucial to determine the role of fossil fuels in the energy transformation. In light of the European Green Deal, EU countries should cease the consumption of hydrocarbons, i.e. coal, crude oil and natural gas, by 2050. Nevertheless, there are significant differences regarding the possibility of decarbonizing the energy sectors of the different EU Member States. For many years, Romania has been successively implementing an energy transformation, the main goal of which is the significant reduction of fossil fuels in the energy mix. Just a few years ago, one of the most important energy resources was coal, which is to be eliminated within the next decade. However, a much greater challenge is the reduction and subsequent abandonment of natural gas and crude oil. The key task facing Romania is to ensure energy security, which is why decarbonization will be strongly coupled with the country’s economic and political capabilities. The exclusion of fossil fuels in power engineering means that there is a need to develop alternative generation capacities, in particular in nuclear, wind and solar energy. This article presents the current condition of the energy sector in Romania, with a particular emphasis on the role of fossil fuels in its transformation. An analysis of documents and field research shows that there will be a dynamic decarbonization in the coming years, which will result in a significant reduction in the consumption of fossil fuels. The priority of Romania’s energy policy is to achieve a zero-emission economy, but ensuring stability and security in the energy sector will be of key importance in this process.

Surowce energetyczne są podstawą dla wytwarzania energii w formie ciepła i prądu na Ziemi. Obecne rozwiązania dotyczące konstrukcji bezpiecznych i ekonomicznych reaktorów jądrowych, jak również proces wykorzystania energii z odnawialnych źródeł energii, ponadto przyszłościowe rozwiązania otrzymywania czystej energii z wodoru, ogniw paliwowych i innych źródeł mają decydujący wpływ na zmianę tego tradycyjnego podejścia. Niemniej jednak, kopalne surowce energetyczne (ropa naftowa, gaz ziemny i węgiel) nie mają obecnie substytutów, które sprostałyby wymaganemu zapotrzebowaniu na energię. W artykule omówiono problemy i wyzwania związane z wykorzystaniem kopalnych paliw w energetyce polskiej. Przybliżono stan zasobów (bilansowych i przemysłowych) pierwotnych nośników energii: węgla kamiennego, węgla brunatnego, ropy naftowej, gazu ziemnego i metanu pokładów węgla. Zwrócono szczególną uwagę, że bardzo duże zasoby węgla kamiennego i brunatnego mogą i powinny być wykorzystywane w gospodarce kraju. Przeszkodą dla długoterminowego wykorzystania tych nośników w energetyce jest polityka energetyczno-klimatyczna Unii Europejskiej, która zdecydowanie zmierza do znaczącej redukcji emisji gazów cieplarnianych. Dokonano również omówienia stanu obecnego krajowej energetyki konwencjonalnej, jak również zarysu jej przyszłości. Zwrócono uwagę, że zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej będzie wymagało znacznego wysiłku inwestycyjnego zarówno w sektorze wytwórczym, jak i sieciowym. Artykuł zwieńcza omówienie problemów i wyzwań związanych z funkcjonowaniem krajowego sektora energii. Należy podkreślić, że nadszedł czas na podjęcie przez rząd strategicznych decyzji, dotyczących kształtowania przyszłej struktury paliwowej systemu wytwarzania energii. Polska musi w dalszym ciągu zmierzać w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, a rozwój zaawansowanych technologii ograniczających emisję i podniesienie efektywności energetycznej to właściwy kierunek działań.