In these remarks I make the attempt to draw a picture of the tradition, as well the modern forms of panpsychism, parapsychology and psychoanalysis. What connects these notions is situating those notions either outside the disciplines or at least on the edge of them. The problem is not just the fact that they did experienced various transformations and some of them did get closer to the criteria of being scientific. And on other occasions they distanced themselves from those criteria. Another issue is the fact that these criteria also changed what was considered scientific in one period, in another was perceived as pseudoscience, quasiscience or even parascientific. It had and still has to this day an important influence on what is often higher regarded in social terms. ie. pseudo- and quasiscientific theories rather than real science.

Dokument został przygotowany przez Komitet Etyki w Nauce PAN. Na posiedzeniu 8 listopada 2019 r. przeprowadzono dyskusję poprzedzoną referatami zaproszonych prelegentów: dr. hab. M. Napiórkowskiego i mgr. J. Zawiły-Niedźwieckiego. Tekst stanowiska napisali prof. dr hab. Paweł Łuków, mgr Jakub Zawiła-Niedźwiecki, red. Karolina Głowacka. Pomocy w redakcji tekstu udzieliła mgr Joanna Wysocka-Andrusiewicz. Po dyskusji członków Komitetu i naniesieniu zmian dokument został przyjęty w głosowaniu, w którym oddano 19 głosów, w tym 18 głosów za przyjęciem stanowiska i 1 przeciw. Do stanowiska zgłoszono zdanie odrębne, które można znaleźć na stronie KEN: http://ken.pan.pl.

Dokumentowi towarzyszą dwa krótkie informatory adresowane do różnych środowisk:

Etyczne aspekty upowszechniania poglądów nienaukowych – informacja dla środowisk naukowych (załącznik nr 1);

Etyczne aspekty upowszechniania poglądów nienaukowych – informacja dla dziennikarek i dziennikarzy (załącznik nr 2).

W poniższym tekście podejmuję problem umacniania granic świata nauki przez instytucje naukowe – w tym przypadku polskie towarzystwa naukowe różnych dyscyplin nauki. Na podstawie analizy treści statutów wybranych towarzystw chcę wypracować zestaw pytań badawczych dotyczących roli towarzystw naukowych w oddzielaniu tego, co uznawane jest za naukowe, od tego, co naukowe nie jest. Pytania te mogą zostać wykorzystane w bardziej pogłębionych badaniach. Przyjmuję perspektywę konstruktywistyczną, skupiam się na sposobach wytwarzania nauki i oddzielania jej od pseudonauki. Nie podejmuję kwestii (nie)poprawności odrzucanych przez świat nauki twierdzeń.