The main aim of the analysis is to determine to what extent preference for specific musical genres is related to social position. The study was based on data from a survey conducted in 2019 on a random sample of Poles. The explained phenomena are six genres representing broad spectrum of musical tastes: classical music, jazz, rock, rap, pop, and disco polo. The results of the analysis indicate that the diversity of musical tastes does not come down to one dimension. Family socialization, educational level, and, in part, class position exert the highest impact not only on preferences of classical music but also on liking jazz, rock and disco polo. The class effect appears almost negligent in preference for pop and rap which lead us to general conclusion that cultural stratification does not cover all forms of activity having a selective effect. Musical preferences turn out to be extremely strongly connected with parent’s cultural capital and respondents’ level of education.

Celem tej analizy jest ustalenie, w jakim stopniu podziały na szkoły: bezpłatne i pobierające opłaty, publiczne i niepubliczne oraz prowadzone w trybie stacjonarnym i nie-stacjonarnym kreują nierówności w dostępie do wykształcenia. Chodzi o stwierdzenie, w których szkołach nadreprezentowane są osoby pochodzące z kategorii o wyższym statusie społecznym (takich jak inteligencja), a w których reprezentanci klas niższych – robotników i chłopów. Dane pochodzą z Polskiego Generalnego Sondażu Społecznego zrealizowanego w 2008 roku na próbie ogólnokrajowej. Wyniki analizy wskazują, że podziały te okazują się istotnymi wyznacznikami nierówności edukacyjnych na poziomie szkół ponadpodstawowych i ponadśrednich. Świadczyłoby to o kształtowaniu się nowych wymiarów stratyfikacji społecznej – na bazie dostępu do różnych rodzajów szkół z tego samego poziomu, klasyfikowanych jako „lepsze” i „gorsze”.

W pracy poddano analizie trwałość przynależności do klas produktywności badawczej na poziomie indywidualnym. Do analiz wykorzystano dane pochodzące z prowadzonego przez nas Obserwatorium Polskiej Nauki (100 000 naukowców, 380 000 publikacji z ostatniej dekady) oraz metadane z bazy Scopus dotyczące niemal miliona (N = 935 167) polskich artykułów z ostatnich 50 lat. Przeanalizowano przebieg kariery naukowej 2326 polskich profesorów tytularnych. Zbadano daty kolejnych awansów naukowych i liczbę publikacji ( N = 79 027 artykułów) między awansami w ciągu 20–40 lat pracy naukowej w 14 dyscyplinach (nauki ścisłe, techniczne, inżynieryjne, matematyczne i medyczne, czyli w obszarze STEMM). Interesowało nas przemieszczanie się między trzema klasami produktywności – najwyższą (górnych 20%), przeciętną (60%) i najniższą (dolnych 20%). Połowa najbardziej produktywnych doktorów okazała się najbardziej produktywnymi doktorami habilitowanymi, a połowa najbardziej produktywnych doktorów habilitowanych –najbardziej produktywnymi profesorami tytularnymi (52,6% i 50,8%). Przechodzenie od najwyższej do najniższej i od najniższej do najwyższej klasy produktywności dotyczyło tylko 100 (4,3%) naukowców. W modelach regresji logistycznej dwoma silnymi predyktorami przynależności do najwyższej klasy produktywności wśród profesorów tytularnych okazały się wysoka produktywność w okresie bycia doktorem i w okresie bycia doktorem habilitowanym (zwiększając szanse średnio niemal dwukrotnie i czterokrotnie, o 179% i 361%). Podsumowanie obejmuje wykorzystanie Big Data do badania karier akademickich.

Tadeusz Bielicki – distinguished Polish anthropologist, member of the Polish Academy of Sciences (PAN), long-term director of the Department of Anthropology of PAN in Wroclaw (1971–2001), passed away on June 20, 2022. He was born in Warsaw in 1932 and began his studies at the University of Warsaw (1950–1953). These were interrupted in 1953 when he spent 6 months in prison on political charges. He was thereafter allowed to resume his studies, but at a different university. He chose the University of Wrocław. There he graduated with a M.Sc. in 1956, earned his Ph.D. in 1959, and D.Sc. in 1968. Since 1983, he has been corresponding member and, since 1996, a full member of the Polish Academy of Sciences. In 1971 he was appointed director of the Department of Anthropology of PAN in Wrocław and, in 1999, Chairman of the Division of Biological Sciences of PAN. From 1992–1996 he was vice-president of the European Anthropological Association. In 1959–1960 he studied at the University of California in Los Angeles on a post-doctoral fellowship from the Rockefeller Foundation for a year, and in 1967–1968 taught as Visiting Professor at Washington State University. He has also worked as Visiting Professor at Vrije Universiteit in Brussels (1989) and the University of Texas at Austin (1991). He was one of 22 co-authors of the UNESCO Statement on Race and Racial Prejudice (Moscow, 1964). He was author of ca. 150 articles and research reports, many of them published in leading anthropological journals in the U.S. and Great Britain. Professor Bielicki is best known for his indepth critique of the typological concept of race (1960s), issues related to human evolution (e.g., “Deviation-amplifying cybernetic systems and hominid evolution”, 1969), and, most notably, for his anthropological studies of social stratification. During the 1970s his research centered mainly on analyses of the tempo of growth and maturation during adolescence; since 1980 his interest shifted to the use of such data (as well as of data on rates of premature mortality among adults and on the incidence of obesity) for analyses of social-class inequalities in living standards and of inter-generation changes in the magnitude of such inequalities. For his outstanding achievements in the field of science, and in recognition of the significance of his work, he was awarded the Knight’s Cross of the Order of Polonia Restituta.