Wyniki wyszukiwania

Filtruj wyniki

  • Czasopisma
  • Autorzy
  • Słowa kluczowe
  • Data
  • Typ

Wyniki wyszukiwania

Wyników: 11
Wyników na stronie: 25 50 75
Sortuj wg:

Abstrakt

In the paper, maximal values xe(τ) of the solutions x(t) of the linear differential equations excited by the Dirac delta function are determined. There are obtained the analytical solutions of the equations and also the maximal positive values of these solutions. The obtained sufficient conditions of the positivity of these solutions are defined by the Theorems. There are also formulated the necessary conditions of the positivity of these solutions. The analytical formulae enable the design of the system with prescribed properties [3].

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

H. Górecki
M. Zaczyk

Abstrakt

Argumentacja transcendentalna stanowiła dla Petera F. Strawsona istotny fragment jego metody filozoficznej, określanej mianem analizy konektywnej. Zarówno Strawson, jak i jego krytyczni komentatorzy poświęcili wiele wysiłku na ustalenie charakteru, zakresu oraz celów wspomnianej argumentacji. W niniejszym tekście, po pierwsze, rekonstruuję i charakteryzuję podstawowe elementy argumentacji transcendentalnej, wyszczególniając ogólną jej formę, cechy oraz cel, po drugie, rekonstruuję kilka najbardziej reprezentatywnych przykładów rzeczonej argumentacji, po trzecie, odnoszę się do podstawowych zarzutów formułowanych wobec argumentacji transcedentalnej w literaturze przedmiotu, po czwarte wreszcie, konstatuję kilka osobliwości rzeczonej argumentacji, niekiedy przemilczanych przez komentatorów i interpretatorów. Ogólne przesłanie niniejszego tekstu jest umiarkowanie pozytywne: argumentacje transcendentalne są pełnoprawnym sposobem rozumowania w filozofii, w szczególności zaś stanowią – jako część analizy konektywnej – zrozumiałe i usprawiedliwione postępowanie badawcze Strawsona.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Mariusz Grygianiec

Abstrakt

W zbiorze wykładów Analiza i metafizyka Peter Strawson, określając swoje stanowisko metafilozoficzne, odwołuje się do dwóch analogii: filozofii rozumianej jako terapia oraz filozofii uprawianej jako rodzaj gramatyki myślenia. Zarówno owe analogie, jak też przeciwstawienie filozofii analitycznej innemu typowi filozofii, skupionej na badaniu „kondycji ludzkiej”, rodzą pewne wątpliwości i pytania. Ich zbadanie może pozwolić lepiej zrozumieć ogólną postawę filozoficzną Strawsona, również w kontekście dzisiejszej filozofii „głównego nurtu”, a ponadto stać się przyczynkiem do charakterystyki refleksji filozoficznej jako takiej.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Damian Leszczyński
ORCID: ORCID

Abstrakt

Roman Ingarden nie jest w stanie wykazać, że świat realny istnieje w pewnym zasadniczym sensie „istnienia”, bo przyjmuje taki sam jak Edmund Husserl, egologiczny, przeżyciowy model czystej świadomości. Podążając za Husserlem, uznaje za punkt wyjścia swoich rozważań istnienie dwóch dziedzin przedmiotów indywidualnych: dziedzinę czystej świadomości i dziedzinę świata realnego. Świadomość pojmowana jest tutaj jako zbiór aktów, a nie treści. Świadomość jest jednak (co dobrze pokazał w neokantyzmie P. Natorp, a w obrębie fenomenologii J.-P. Sartre) pierwotnością, w której konstytuuje się z jednej strony świat, a z drugiej realny podmiot, sama więc nie może być utożsamiana z podmiotem. Taka świadomość niczego nie konstytuuje, ale jest miejscem, w którym obserwujemy konstytucję. Świadomość tak pojęta nie zawiera też przeżycia świata, ale jest obecna bezpośrednio przy bycie. To, że posiadamy przeżycie świata, jest dopiero wtórnie domniemane przez już ukonstytuowany w pierwotnej świadomości realny podmiot. Dzielone wspólnie z Husserlem kartezjańskie założenia zostają połączone z przejętym z empiryzmu brytyjskiego modelem poznania: „treść wrażeniowa – jej intencjonalne ujęcie”, a także z postawą, którą określam (za H. Schmitzem) „metafizyką ciała stałego”, i są ostatecznie powodem fiaska projektu Ingardena. W artykule odsłaniam zarazem te momenty filozofii Ingardena, które rzeczywiście prowadzą w stronę realizmu.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Andrzej Lisak
1
ORCID: ORCID

  1. Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii, ul. G. Narutowicza11–12, 80-233 Gdańsk
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Podstawowym celem badawczym artykułu jest sformułowanie argumentu trans-cendentalnego, którym posłużył się John Rawls, by uzasadnić teorię sprawiedliwości jako bezstronności. Punktem kulminacyjnym jego rozumowania jest ustalenie koniecznego warunku możliwości sprawiedliwego urządzenia instytucji społecznych. Warunkiem tym okazuje się hipotetyczny wybór reguł priorytetu w sytuacji początkowej. Opis zaproponowanej przez Rawlsa procedury zakłada jednak pewien pogląd na naturę ludzką, a w konsekwencji okazuje się nieadekwatną podstawą dla publicznych reguł. W tekście zastanawiam się również nad wpływem, jaki na przedłożoną przez Rawlsa koncepcję uzasadnienia wywarła recepcja Kanta. Wskazuję, że porzucenie teorii moralnej na rzecz filozofii politycznej stanowiło wyraz zasadniczej zmiany stosunku do idei transcendentalizmu, jaka zaszła w myśli autora Teorii sprawiedliwości.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Allison H. (2016), Transcendental Deduction and Transcendental Idealism, „European Journal of Philosophy” 4 (24), s. 920–933.
Ameriks K. (2001), Text and Context: Hermeneutical Prolegomena to Interpreting a Kant Text, w: D. Schönecker, T. Zwenger (red.), Kant verstehen / Understanding Kant. Über die Interpretation philosophischer Texte, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, s. 11–31.
Białek P. (2017), Pycha i skromność rozumu. Współczesny spór o argumenty transcendentalne a filozofia Kanta i Fichtego, Kraków: Universitas.
Callanan J.J. (2011), Making Sense of Doubt: Strawson’s Anti‑Scepticism, „Theoria” 77 (3), s. 261–278.
Grygianiec M. (2019), Status argumentacji transcendentalnej, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 4 (112), s. 131–160.
Guyer P. (2001), Naturalizing Kant, w: D. Schönecker, T. Zwenger (red.), Kant verstehen / Understanding Kant. Über die Interpretation philosophischer Texte, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, s. 59–84.
Kant I. (1957), Krytyka czystego rozumu, przeł. R. Ingarden, t. I, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kant I. (1999), Critique of Pure Reason, przeł. i opr. P. Guyer, A.W. Wood, Cambridge: Cambridge University Press.
Kędziora K. (2019), John Rawls. Uzasadnienie, sprawiedliwość i rozum publiczny, Bibliotheca Philosophica 5, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Korsgaard Ch. (1995), Rawls and Kant: On the Primacy of the Practical, „Proceedings of the Eighth International Kant Congress”, t. I, Memphis 1999, s. 1165–1173.
Palmer H. (1985), Presupposition and Transcendental Inference, New York: Routledge.
Poręba M. (2008), Możliwość rozumu. Ćwiczenia z metafizyki, Warszawa: Fundacja Aletheia.
Rawls J. (1977), The Basic Structure as Subject, „American Philosophical Quarterly” 2 (14), s. 159–165.
Rawls J. (1980), Kantian Constructivism in Moral Philosophy, „The Journal of Philosophy” 9 (77), s. 515–572.
Rawls J. (1985), Justice as Fairness: Political not Metaphysical, „Philosophy & Public Affairs” 3 (14), s. 223–251.
Rawls J. (1989), Themes in Kant’s Moral Philosophy, w: E. Förster (red.), Kant’s Transcendental Deductions. The Three Critiques and the Opus postumum, Stanford: Stanford University Press, s. 81–113.
Rawls J. (1993), Political Liberalism, New York: Harvard University Press.
Rawls J. (2000), Lectures on the history of moral philosophy, red. B. Herman, Cambridge, MA – London: Harvard University Press.
Rawls J. (2001), Justice as Fairness: A Restatement, red. E. Kelly, Cambridge, MA: Harvard University Press.
Rawls J. (2013), Teoria sprawiedliwości, przeł. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rorty R. (1999), Pierwszeństwo demokracji wobec filozofii, w: tenże, Obiektywność, relatywizm i prawda. Pisma filozoficzne, przeł. J. Margański, t. I, Warszawa: Fundacja Aletheia, s. 261–291.
Russell B. (2000), Dzieje filozofii Zachodu i jej związki z rzeczywistością polityczno-‑społeczną od czasów najdawniejszych do dnia dzisiejszego, przeł. T. Baszniak, A. Lipszyc, M. Szczubiałka, Warszawa: Fundacja Aletheia.
Sandel M. (1982), Liberalism and the Limits of Justice, Cambridge: Cambridge University Press.
Sellars W. (1956), Empiricism and the Philosophy of Mind, „Minnesota Studies in the Philosophy of Science” I, s. 253–329.
Sellars W. (1967), Some Remarks on Kant’s Theory of Experience, „Journal of Philosophy” 64, s. 633–647.
Sellars W. (1968), Science and Metaphysics. Variations on Kantian Themes, London: Routledge and Kegan Paul.
Strawson P.F. (1959), Individuals: An Essay in Descriptive Metaphysics, London: Methuen.
Strawson P.F. (1966), The Bounds of Sense, London: Methuen. Tampio N. (2007), Rawls and the Kantian Ethos, „Polity” 1 (39), s. 79–102.
Wolniewicz B. (2017), Aksjomat Elzenberga, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 4 (110), s. 277–288.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Stanisław Jędrczak
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii, ul. Krakowskie Przedmieście 3, 00‑927 Warszawa
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

The article examines the gnoseological and ontological dualism of Lesya Ukrainka’s drama‑fairy tale The Forest Song (Лісова пісня) as a way of expressing the writer’s rational‑intuitive cognition of the world. The gnoseological dualism is expressed in the combination of intuitive and transcendent knowledge of the world with a practical, rational approach to the formal side of The Forest Song. This vision reflected the main ideological and intellectual movements of the time that influenced Lesya Ukrainka. The ontological dualism is connected with the dialectic of the civilized (profane) and natural (sacred) worlds, which are interconnected with each other on the basis of harmony and order. In the text, Lesya Ukrainka prefers the natural world, which prevails over the material values of civilization. The researchers suggest that such a philosophical and ideological component of the text is connected with the writer’s biography, in particular her correspondence with intellectuals and writers of that time.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Aheyeva V., Poetesa zlamu stolitʹ: Tvorchistʹ Lesi Ukrayinky v postmoderniy interpretatsiyi, Kyyiv 2001.
Denysyuk I., Mishchenko L., Dzherela «Lisovoyi pisni», [v:] Pisneyu narodnoyu natkhneni (tvorcha spivpratsya Lesi Ukrayinky ta Klymenta Kvitky). Materialy. Statti. Doslidzhennya, Lutsʹk 2006.
Drahomanov M.P., Vybrane. (…miy zadum zlozhyty ocherk istoriyi tsyvilizatsiyi na Ukrayini), Kyyiv 1991.
Dray‑Khmara M., Lesya Ukrayinka. Zhyttya y tvorchistʹ, [v:] Literaturno‑naukova spadshchy-na, Kyyiv 2002.
Hundorova T., ProYavlennya Slova. Dyskusiya rannʹoho ukrayinsʹkoho modernizmu. Postmoderna interpretatsiya, Lʹviv 1997.
Kocherha S., Kulʹturosofiya Lesi Ukrayinky. Semiotychnyy analiz tekstiv, Lutsʹk 2010.
Kosach‑Kryvynyuk O., Khronolohiya zhyttya i tvorchosti, Lutsʹk 2006.
Kosach‑Kryvynyuk O., Oznayomlennya Lesi Ukrayinky z narodnoyu tvorchistyu. Pisneyu narodnoyu natkhneni (tvorcha spivpratsya Lesi Ukrayinky ta Klymenta Kvitky), [v:] Materialy. Statti. Doslidzhennya, Lutsʹk 2006.
Kovaliv Yu., Literaturoznavcha entsyklopediya u 2 t., t. 2, Kyyiv 2007.
Kozak S., Łesia Ukrainka na tle epoki, [w:] Z dziejów Ukrainy. Religia. Kultura. Myśl społeczna: Studia i szkice, Warszawa 2006.
Kralyuk P., Istoriya filosofiyi Ukrayiny, Kyyiv 2015.
Lesya Ukrayinka, Zibrannya tvoriv: u dvanadtsyaty tomakh, t. 5, Kyyiv 1976.
Lesya Ukrayinka, Zibrannya tvoriv: u dvanadtsyaty tomakh, t. 7, Kyyiv 1977.
Lesya Ukrayinka, Zibrannya tvoriv: u dvanadtsyaty tomakh, t. 8, Kyyiv 1977.
Lesya Ukrayinka, Zibrannya tvoriv: u dvanadtsyaty tomakh, t. 12. Lysty (1903‑1913), Kyyiv 1979.
Papla E., Poetka i pieśń. Muzyka w życiu i twórczości Łesi Ukrainki, [w:] Eadem, Poeci wobec Muzyki. Fiodor Tiutczew – Łesia Ukrainka – Anna Achmatowa – Marina Cwietajewa – Bohdan Ihor Antonycz, Kraków 2014.
Petrov V., «Lisova pisnya», [v:] Yim promovlyaty dusha moya bude: «Lisova pisnya» Lesi Ukrayinky ta yiyi interpretatsiyi, Kyyiv 2002.
Polishchuk Ya., Mifolohichnyy horyzont ukrayinsʹkoho modernizmu, Ivano‑Frankivsʹk 2002.
Shevchenko T.H., Poeziya 1837‑1847, [v:] T.H., Shevchenko, Povne zibrannya tvoriv. U 12 tomakh, t. 1, Kyyiv 2001.
Skupeyko L., Mifosemantyka meliynoho motyvu v «Lisoviy pisni» Lesi Ukrayinky, [v:] Pisneyu narodnoyu natkhneni (tvorcha spivpratsya Lesi Ukrayinky ta Klymenta Kvitky). Materialy. Statti. Doslidzhennya, Lutsʹk 2006.
Voznyak T., « Narodzhennya trahediyi z dukhu muzyky» ta «Lisova pisnya»: Slovo‑muzyka‑ movchannya, «Suchasnistʹ» 1992, № 2.
Wójtowicz, S., Dramatopisarstwo Łesi Ukrainki. Horyzont aksjologiczny refleksji kulturowych, Wrocław 2008.
Zabuzhko O., Notr dame d’Ukraine. Ukrayinka v konflikti mifolohiy, Kyyiv 2007.
Zerov M., Lesya Ukrayinka. Krytychno‑biohrafichnyy narys, [v:] Ukrayinsʹke pysʹmenstvo, Kyyiv 2002.
Skupeyko L., Mifopoetyka «Lisovoyi pisni» Lesi Ukrayinky, Kyyiv 2016.
Zborovsʹka N., Pryshestya vichnosti, Kyyiv 2000.
Zhulynsʹkyy M., Ukrayinsʹka literatura: tvortsi i tvory, Kyyiv 2011.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Petro Kraliuk
1
ORCID: ORCID
Maksym Karpovets
1
ORCID: ORCID

  1. Ostroh, The National University of Ostroh Academy

Abstrakt

Tematem artykułu jest refleksja polityczna filozofa Bogusława Wolniewicza. Tytułem wprowadzenia przedstawiono jego ogólne stanowisko filozoficzne, nazywane przez niego racjonalizmem tychicznym albo transcendentalnym, zakładające, iż rozum ludzki wykracza poza porządek natury. Pozwala to Wolniewiczowi umiejscowić się w kręgu wyznawców chrześcijaństwa, aczkolwiek w sposób swoisty, wynikający z przyjmowania niektórych tylko prawd wiary podawanych przez Kościół. Jako „niewierzący katolik”, jest on obrońcą cywilizacji chrześcijańskiej, którą utożsamia z cywilizacją Zachodu. Podejmuje krytykę liberalizmu, libertynizmu oraz ideologii „lewackich”, jednocześnie deklarując się jako demokrata, którego ideałem jest demokracja obywatelska, resp. republikańska, ufundowana na cnocie patriotyzmu i doceniająca znaczenie państwa dla narodu. Za najważniejszy krąg lojalności uważa wspólnotę narodową oraz podejmuje oryginalną obronę ksenofobii, acz bez nienawiści, jako uzasadnionej ochrony własnego terytorium przed inwazją intruzów.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Jacek Bartyzel

Abstrakt

Z historycznego punktu widzenia prace Petera F. Strawsona wpisują się w początek współczesnych interdycyplinarnych badań nad problemem umysł-ciało. Tematem niniejszego artykułu jest prezentacja i analiza Strawsona programu metafizyki opisowej i związanego z nim pojęcia osoby. W drugiej części przedstawiam nieredukcyjny naturalizm Strawsona, skupiając się przy tym na dwóch zagadnieniach należących do zakresu umysł-ciało: pytaniu o istnienie innych umysłów oraz pytaniu o nomologiczną redukcję stanów mentalnych osoby do stanów fizycznych jej ciała (tzw. teoria identyczności umysł-ciało). Następnie wskazuję na kilka możliwości użycia Strawsonowskiej koncepcji osoby w perspektywie innych pytań z zakresu problemu umysł-ciało (tożsamość osób z rozdwojonym mózgiem, fazy rozwoju osoby).

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Józef Bremer

Abstrakt

Według Nicolaia Hartmanna, przesąd korelatywistyczny polega na tym, że byt musi być korelatem jakiegoś podmiotu i jest to zasadniczy przesąd Husserlowskiej fenomenologii jako nauki ejdetycznej o świadomości i jej korelatach. W przeciwieństwie do Hartmanna, autor artykułu dowodzi, że Husserla koncepcja korelacji noetyczno-noematycznej nie prowadzi do przesądu korelatywistycznego. Husserl rozróżnia dwa pojęcia przedmiotu: noematyczny „przedmiot po prostu” (czyste X) i „przedmiot w «jak» swoich określeń” (sens noematyczny) oraz wykazuje, że noematyczny „przedmiot po prostu” transcenduje granicę faktycznej korelacji noetyczno-noematycznej i jest korelatem idei w sensie Kantowskim, która nie może być zasadniczo dana w swej treści. W artykule autor pokazuje, że Husserla pojęcie noematycznego „przedmiotu po prostu” jako czystego X jest analogiczne do Kantowskiego pojęcia przedmiotu transcendentalnego jako „czegoś w ogóle = X”. W analogii do przedmiotu transcendentalnego, noematyczny „przedmiot po prostu” jest częściowo poznawalny i okazuje się faktem irracjonalnym w swej niepoznawalnej reszcie. W konsekwencji „przedmiot po prostu” jest czymś więcej niż korelatem świadomości i zachowuje zawsze pozanoematyczną treść. Dlatego świat jest tylko częściowo korelatywny do możliwości doświadczenia.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Piotr Łaciak

Abstrakt

Słaby misterianizm określać ma sytuację, w której nie możemy zarówno sformułować rozwiązywalnego problemu świadomości, jak i wskazać zadowalającego dowodu na to, że jest on nierozstrzygalny. Aby opracować tytułowe zagadnienie, autor wychodzi od opisu koncepcji określanych jako misteriańskie. Misterianizm to stanowisko w filozofii umysłu, wedle którego jesteśmy w stanie wskazać zagadnienia naukowe, których nie możemy sformułować w postaci problemów, a co za tym idzie, rozwiązać. Zagadnienia takie nazywa się za N. Chomskym „tajemnicami”. W artykule przedstawiono kilka strategii argumentacyjnych typowych dla koncepcji określanych mianem misteriańs-kich – ewolucyjnego zamknięcia, autonomii świadomości oraz misterianizmu metodologicznego W. Seagera. Każda zostaje poddana krytyce, z której wynika, że argumentacja misteriańska jest niekonkluzywna. Okazuje się więc, że problem misterianizmu polega na tym, że wskazanie możliwości występowania tajemnic w nauce nie pociąga za sobą dowodu, iż rzeczywiście mamy do czynienia z konkretnymi tajemnicami (przede wszystkim tajemnicą umysłu).

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Witold Marzęda

Abstrakt

Roger Scruton repudiates the idea that civil liberty is a natural and unconditionally desirable state of citizenry, while subjection is something degrading and unnatural. He characterizes the conservative political system as a ‘rule by institutions’ supported by a theory of nature and a theory describing the functioning of institutions. National politics results from operations of social and political institutions which have grown out of traditional arrangements, respect raison d’État, and are governed by offices. The author argues that this is a sound interpretation of essential political arrangements, if it can solve the problem of political reconstruction after a period of decline or disintegration. As a matter of fact Scruton offers such a solution in his analysis of various forms of liberalism, one of which he seems to identify with conservatism.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Jacek Hołówka
ORCID: ORCID

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji