W pracy została przedstawiona koncepcja prawna utworzenia w Rzeczypospolitej Polskiej tzw. .. drugiego rejestru", nazwanego Rejestrem Żeglugi Międzynarodowej. Autor analizuje zjawisko .. drugich rejestrów" jakoformy wspierania flot narodowych i zwraca uwagę, że jest to reakcja tradycyjnych państw morskich na rozwój rejestrów otwartych w państwach dogodnej bandery. Podjęto także próbę klasyfikacji różnych rejestrów okrętowych, występujących w praktyce żeglugowej. Szczególny nacisk położono na politykę rejestrową Unii Europejskiej, która jest wyrazem wypierania własnych flot przez państwa członkowskie. Nawiązano do zasad międzynarodowych, dotyczących rejestracji statków, zawartych w konwencji UNCTAD z 1986 r. o warunkach rejestracji statków. Omówiono szczegółowo polskie przepisy dotyczące przynależności statku i rejestru okrętowego, zawarte w nowym kodeksie morskim z 18 września 2001 r. Wyeksponowano .. otwartość" polskiego rejestru okrętowego i potencjalną łatwość uzyskiwania polskiej bandery. Częścią niniejszego opracowania są fragmenty autorskiego projektu ustawy o Rejestrze Żeglugi Międzynarodowej. W świetle tego projektu polski .. drugi rejestr" miałby być rejestrem dodatkowym, o charakterze specjalnym, ściśle związanym z podstawowym, narodowym rejestrem okrętowym. Zasadniczym celem rejestru byłoby zwiększenie konkurencyjności międzynarodowe/ polskich armatorów, przez stworzenie im szeregu preferencji natury podatkowej i innej. Armatorzy statków wpisanych do Rejestru Żeglugi Międzynarodowej płaciliby z tytułu ich eksploatacji jedynie podatek tonażowy, a w stosunku do członków załogi tych statków nie miałby zastosowania szereg przepisów polskiego prawa pracy.

W1851 roku Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił ustawę o ograniczeniu odpowiedzialności z tytułu roszczeń morskich. Do dnia dzisiejszego ustawa zachowała się w niemal nienaruszonej formie. Jednak instytucja ograniczenia odpowiedzialności zawdzięcza swój rozwój głównie amerykańskiemu orzecznictwu. W porównaniu z konwencjami międzynarodowymi dotyczącymi ograniczenia odpowiedzialności właścicieli statków morskich z 1957 i 1976 roku zakres podmiotowy ustawy amerykańskiejjest stosunkowo wąski. Autorka artykułu stwierdza, że żaden z omawianych aktów nie zapewnia satysfakcjonującego odszkodowania wnoszącym roszczenie ze względu na zbyt niskie limity. Zdają sobie z tego również sprawę sądy amerykańskie, gdyż często odmawiają one prawa do ograniczenia odpowiedzialności.

W świetle konwencji londyńskiej z 1989 roku o ratownictwie, wydobywanie zatopionego w morzu mienia może być przedmiotem umowy o ratownictwo, o ile w ocenie osoby decydującej o wydobyciu grozi takim rzeczom jakieś niebezpieczeństwo. Inaczej przedstawia się sytuacja przy wydobywaniu mienia już zatopionego. Zwykle czynnik pośpiechu tu nie występuje i istnieje możliwość zawarcia odpowiedniej umowy Jednym z głównych celów, dla których podjęto prace nad londyńską konwencją o ratownictwie, obok potrzeby stworzenia dla ratujących zachęty do działań na rzecz ochrony środowisko naturalnego, była chęć rozszerzenia przedmiotowego zakresu ratownictwa morskiego. Cel ten niewątpliwie został osiągnięty. W świetle postanowień tej konwencji praktycznie każde mienie może być przedmiotem akcji ratowniczej, w tym także mienie zatopione.

Jednym z najistotniejszych wyzwań naszych czasów jest osiągnięcie zrównoważonego rozwoju. Autorka artykułu prowadzi rozważania z zakresu problematyki rozwoju zrównoważonego w kontekście ochrony środowiska morskiego. Najważniejsze sq tutaj dwie zasady: zasada prewencji i zasada ,.zanieczyszczającypłaci". Zasada prewencji zajmuje najwyższe miejsce w katalogu podstaw zasad międzynarodowego prawa ochrony środowiska. Opiera się ona na kancepcji, która mówi, że cele ochrony środowiska najlepiej osiąga się przez podejmowanie działań wyprzedzajqcych. Obok prewencji zasadniczą rolę na drodze osiągnięcia rozwoju zrównoważonego spełnia zasada ,.zanieczyszczający płaci". Odnosi się ona dopokrywania przez sprawcę szkód ekologicznych.

Uchwalona została nowa polska ustawa o rybołówstwie morskim. Pewne sprawy reguluje ona inaczej niż poprzednia. Artykuł poświęcony jest tym sprawom, ale nie tylko. Wskazuje na potrzebę ujmowania prawa rybołówstwa morskiego szerzej niż ujmuje je ta ustawa.

Konwencja Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza z 1982 roku weszła w życie 16 listopada 1994 r. Międzynarodowy Trybunał Prawa Morza utworzono na podstawie tej konwencji. Oficjalnymi językami Trybunału są angielski i francuski. 18 października 1996 roku Trybunał rozpoczął swoją działalność w Hamburgu. Trybunał składa się z 21 niezawisłych sędziów wybieranych na 9 lat. Przy wykonywaniu swych funkcji członkowie Trybunału korzystają z przywilejćw i immunitetów dyplomatycznych. Sędziowie wybierają ze swego grona prezesa, wiceprezesa i sekretarza na 5 lat. Poczynając od pierwszego orzeczenia, wydanego w dniu 4 grudnia 1997 roku w sprawie statku ,.Saiga", Trybunał Prawa Morza rozpatrywał do chwili obecnej dziesięć spraw, z których większość dotyczyła niezwłocznego zwolnienia statków i środków tymczasowych.

Praca zawiera syntetyczne omówienie najistotniejszych zmian w polskim morskim prawie cywilnym, wprowadzonych na mocy Kodeksu morskiego z 18 września 2001 r. Nowy kodeks obowiązuje od dnia 5 czerwca 2002 r. Autor omawia zakres modyfikacji zawartych w nowym kodeksie w stosunku do dotychczasowego kodeksu z 1961 r. Mając na uwadze fakt, że utrzymano w mocy większość norm dawnego prawa morskiego, autor okresla nową ustawę jako rekodyfikację, a nie zupełnie nowy akt prawny. Podkreśla się i szczegółowo omawia zalety nowej systematyki Kodeksu morskiego. Omawiając poszczególne przepisy nowej ustawy. autor wskazuje na szereg rozwiązań wątpliwych lub wręcz błędnych. Przykładem takiej regulacji może być wprowadzenie nowej instytucji polskiego rejestru jachtów. Do najważniejszych zmian w prawie morskim zaliczyć trzeba modyfikację systemu realizacji hipoteki morskiej. Wzonyąc się głównie na prawie brytyjskim, starano się ominąć trudności wynikające z realizacji hipoteki w trybie egzekucji sądowej, wprowadzając możliwość przejęcia statku. obciążonego hipoteką, w posiadanie lub nawet jego sprzedaż przez wierzycie/a hipotecznego. Ostatnią część opracowania stanowi wykaz aktów wykonawczych do Kodeksu morskiego, które winny być pilnie wydane. Autor dokonuje selekcji tych aktów, wskazując na kolejność ich wprowadzenia w życie.

Nowy polski Kodeks morski inspiruje do nowego spojrzenia na polskie prawo morskie jako na wartość samą w sobie. Artykuł daje początek takiemu spojrzeniu. Pomyślany został tak, aby skłonić do dalszej dyskusji na ten temat.

W pracy zaproponowany jest model potencjału zakłócającego oparty na wielomianach harmonicznych niskiego stopnia oraz lokalnym modelu gęstości mas topograficznych reprezentowanych przez NMT. Do wyznaczenia parametrów modelu proponowane jest wykorzystanie danych wysokości quasigeoidy i gęstej sieci punktów z wyznaczonymi zakłóceniami grawimetrycznymi. Przeprowadzona jest także wstępna analiza odporności modelu na niedokładności przyjętych do obliczeń zakłóceń grawimetrycznych.

Artykuł prezentuje rezultaty zastosowania metod analizy szeregów czasowych do rozwiązywania problemu rozpoznawania małych lodzi. Wykazano, że sygnał hydroakustyczny generowany przez lodzie może być klasyfikowany przy zastosowaniu algorytmu klasteryzacyjnego.

W pracy zaproponowano tak.i sposób rozmieszczenia obserwacji w sieci geodezyjnej, aby były spełnione stawiane sieci wymagania przy poniesieniu najmniejszych z możliwych kosztów bezpośrednich pomiaru. Uzyskujemy to poprzez zestawienie zbioru wszystkich możliwych do pomierzenia w danej sieci azymutów, boków, kątów i cięciw GPS, a następnie wybór podzbioru spełniającego powyższe warunki. Dla proponowanego algorytmu opracowano system komputerowy OPTY98, którego czas obliczeń jest do przyjęcia dla dowolnej sieci. Potrzebne w tym celu dane oraz uzyskane wyniki przedstawiono na przykładzie sieci Refe.

The paper presents a suggestion of modification of Otrebski' s theorem for some special structures of geodetic networks. The modification leads to forming up the conditional equation system with unknowns. A new parameter as a global criterion of evaluation of the quality of the networks characterized by an inhomogenous observation system, has been introduced as well.

W pracy podaje się strategię modelowania informacji geograficznej, która jest zawarta w normach europejskich w tej dziedzinie (opracowanych przez CENrfC 287), i która jest przedmiotem normalizacji krajowej. Przedstawione są główne cele tej normalizacji, które obejmują uporządkowanie danej dziedziny oraz stworzenie przesłanek dla racjonalnej harmonizacji rozwiązań praktycznych GIS w zróżnicowanych środowiskach sprzętowo-programowych, przedmiotowych, instytucjonalnych i innych, warunkujących efektywne komunikowanie informacji (transfer danych) pomiędzy oddzielnymi realizacjami. Sformułowane i zdefiniowane są podstawowe pojęcia z zakresu modelowania informacji, jak m.in. schemat pojęciowy, schemat aplikacyjny, metoda związków encji, oraz z zakresu języka EXPRESS, stanowiącego główny środek formalny przedstawionej metodologii. Omówiono stan krajowych prac normalizacyjnych.

Rozwój technologii informatycznych i wzrastające zapotrzebowanie na dane przestrzenne w wielu dziedzinach gospodarki spowodowały, że raz pozyskane dane są wielokrotnie wykorzystywane w różnych systemach. Powtórne wykorzystanie danych wymaga ich adaptacji do potrzeb danej bazy danych i aplikacji GIS oraz zintegrowania z innymi danymi. Integracja danych przestrzennych polega na łączeniu danych pochodzących z różnych źródeł oraz na tworzeniu relacji pomiędzy zbiorami danych geometrycznych i opisowych. Integracji nie należy utożsamiać z transmisją i konwersją danych. Transfer danych stanowi jedynie techniczną część procesu integracji i ma wyłącznie formalny charakter oparty na jednorodnych i stałych strukturach, abstrahujących od aspektów znaczeniowych. Integracja danych pochodzących z różnych systemów wymaga zachowania semantyki tych danych, czyli przeanalizowania powszechnie występujących konfliktów nazewnictwa (homonimy, synonimy), znaczenia i schematów. Homonimy powstają wówczas, gdy ta sama nazwa przypisana jest różnym danym (obiektom lub pojęciom), synonimy - kiedy różne nazwy opisują dane o tym samym znaczeniu. Konflikt znaczenia jest wynikiem odmiennych definicji lub interpretacji tego samego pojęcia, zaś konflikt schematów - różnic w zastosowanych schematach aplikacyjnych. Ważnym aspektem integracji danych w systemach informacji przestrzennej jest zapewnienie zgodności w przebiegu odpowiadających sobie elementów geometrycznych i uzgodnienie styków pomiędzy danymi pochodzącymi od różnych dystrybutorów, a także zapewnienie zgodności topologicznej wewnątrz warstw i pomiędzy warstwami tematycznymi. Doprowadzenie do zgodności i poprawności topologicznej danych pozyskiwanych różnymi metodami jest zwykle procesem długotrwałym, a co za tym idzie i kosztownym. Rozważając przestrzenny aspekt integracji należy pamiętać o różnych systemach odniesień przestrzennych, odwzorowaniach i układach współrzędnych oraz związanych z nimi zniekształceniach i poprawkach odwzorowawczych. Integracja danych przestrzennych to również łączenie i zapewnienie wspólnych możliwości analitycznych danych geometrycznych zapisanych w postaci różnych modeli oraz towarzyszących im danych opisowych. Rozważania dotyczące integracji oparte zostały na doświadczeniu zdobytym przy realizacji projektu dotyczącego wyznaczania obszarów o niekorzystnych warunkach dla gospodarki rolnej. W bazie danych, zaprojektowanej i założonej na potrzeby projektu, zgromadzone zostały dane o: podziale administracyjnym kraju, użytkowaniu ziemi, rzeźbie terenu (spadki, wysokości), glebach, obszarach chronionych oraz dane statystyczne dotyczące waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej, demografii oraz charakterystyki gospodarstw rolnych. Dane pochodzące z różnych źródeł przechowywane są w formacie wektorowym (dane dyskretne), rastrowym (dane ciągłe), TIN (dane o rzeźbie terenu) oraz relacyjnym (dane opisowe). Wybór modelu danych podyktowany był względami pragmatycznymi związanymi z zapewnieniem optymalnych warunków zarządzania danymi i możliwości analitycznych systemu. Zaprezentowane rozważania dotyczące integracji danych w jednolitym środowisku bazy lub hurtowni danych przestrzennych są kontynuacją dyskusji nad budową infrastruktury danych przestrzennych i zapewnienia dostępu do danych szerokiemu gronu użytkowników.

W niniejszej pracy w formie najogólniejszej podany został, w ujęciu wektorowym, opis analityczny elipsoidy zniekształceń odwzorowawczych w regularnym odwzorowaniu przestrzeni trójwymiarowej w przestrzeń trójwymiarową. Wyprowadzony został opis analityczny infinitezymalnej kuli jednostkowej w otoczeniu różniczkowym punktu przestrzeni oryginału i rozpoznany jej oddpowiednik topologiczny w różniczkowym otoczeniu punktu przestrzeni obrazu

Upraszczanie kształtu linii należy do najlepiej opisanych zagadnień generalizacji ilościowej. Schematyzacja kształtu linii jest procesem, który stosunkowo łatwo można ująć w postaci formuły algorytmicznej. Większość algorytmów uwzględnia jedynie aspekt czysto geometryczny, generalizując sieć rzeczną i drogową wykorzystując identyczne parametry. Wiele opisanych w literaturze sposobów bezpośredniego przeniesienia subiektywizacji procesu automatycznej generalizacji kartograficznej poprzez dobór parametrów algorytmów upraszczania linii, poprzedzony analizą lokalnych własności geometrycznych modelowanych obiektów. Powszechnie stosowany w analizie kartometrycznej tzw. wymiar monofraktalny obiektów - Dr, określa jedynie uśredniony stopień wypełnienia dostępnej przestrzeni. Wymiar mulrifraktalny analizowanych obiektów, np. linii brzegowych wyznaczany zaproponowaną przez autora metodą, określa multifraktalne spektrum wymiarów - D(q). Rozpiętość uzyskanych wartości parametru Dr ( 1,05 .,_ 1,42) pozwala sądzić, iż linia brzegowa ma własności rnultifraktalne. Autor zaproponował opracowanie nowych narzędzi opisowych i badawczych, służących zarówno badaniu lokalnychwlasnościgeometrycznych prezentowanych na mapie obiektów, jak i upraszczaniu ich kształtu w procesie generalizacji kartograficznej.