Popular sciences

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk

Description

ACADEMIA czasopismo popularnonaukowe Polskiej Akademii Nauk promujące w kraju i za granicą osiągnięcia polskich badaczy. Artykuły w „Academii” pisane są językiem przystępnym dla przedstawicieli różnych dziedzin nauki, ale także dla studentów, uczniów i wszystkich innych czytelników zainteresowanych tematyką popularnonaukową. Od 2005 roku czasopismo ukazuje się w dwóch wersjach językowych (po polsku i po angielsku).

ISSN

1733-8662

Publishers

Polska Akademia Nauk

Redakcja:

Jolanta Iwańczuk (redaktor naczelna)

Daniel Sax (redaktor, tłumacz)

Marcin Pietras (nauki biologiczne i rolnicze)

Justyna Orłowska (dziennikarz)

Dominik Wódz (redakcja językowa)

Andrzej Figatowski (grafika)

Marcin Kmieciński (edycja zdjęć)

Anna Bielec (koordynator projektu)

Rada naukowa:

Marek Konarzewski prezes PAN (przewodniczący)

Dariusz Jemielniak wiceprezes PAN (wiceprzewodniczący)

Andrzej Buko

Katarzyna Czarnecka

Patrycja Dołowy

Paweł Golik

Janusz Jurczak

Tomasz Kapitaniak

Marek Krawczyk

Krzysztof Nowak

Anna Zawadzka

Kontakt

Polska Akademia Nauk

Biuro ds. Komunikacji i Informacji Naukowej

pl. Defilad 1

00-901 Warszawa

academia@pan.pl

www.pan.pl

www.academia.pan.pl

Volumes

Select number

Content

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat

1 Spis treści

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat

Download PDF Download RIS Download Bibtex

2 Od Redakcji

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 3

Download PDF Download RIS Download Bibtex

3 Europa w miniaturze

Ewa Rzetelska-Feleszko

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 4-7

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Od połowy XVIII w. do 1945 roku region Bukowiny Karpackiej zamieszkiwała zróżnicowana, wielonarodowa społeczność. Badania nad językiem i kulturą polskiej mniejszości pomagają odkryć tajemnicę szczęśliwiej i spokojnej ojczyzny, jaką była Bukowina w tamtych czasach.

Go to article

Authors and Affiliations

Ewa Rzetelska-Feleszko

4 Demony Darwina

Janusz Uchmański , Anita Kaliszewicz , Violetta Hawro

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 8-11

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Przedstawiciele gatunku, którzy podczas ewolucji nie podlegają ograniczeniom, powinni rozmnażać się zaraz po urodzeniu, produkować maksymalną liczbę potomstwa i fyć wiecznie. Ewolucjoniści nazywają takie hipotetyczne istoty demonami Darwina. Wydaje się, że niektóre organizmy zbliżają się do tego demonicznego ideału...

Go to article

Authors and Affiliations

Janusz Uchmański

Anita Kaliszewicz

Violetta Hawro

5 Lodyw cieplarni

Stanisław Rakusa-Suszczewski

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 12-15

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W archipelagu Południowych Szetlandów lato powoli zaczyna wygrywać odwieczną wojnę z zimą. W miarę jak grunt i woda ocieplają się, następują daleko idące zmiany w ekosystemach lądowych i morskich, dodatkowo komplikowane przez działalność człowieka.

Go to article

Authors and Affiliations

Stanisław Rakusa-Suszczewski

6 Gwiezdne safari

Marek J. Sarna

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 16-19

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Afrykańskie wielkie oko - teleskop SALT, rozpoczął śledzenie bezmiaru kosmosu. Cz.y zapowiada to wielkie i niespodziewane odkrycia?

Go to article

Authors and Affiliations

Marek J. Sarna

7 Nowa broń onkologii

Czesław S. Cierniewski

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 20-22

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Angiogeneza (tworzenie nowych naczyń krwionośnych) jest ważnym dla naszego organizmu procesem, który może zostać zawłaszczony przez nowotwory.

Go to article

Authors and Affiliations

Czesław S. Cierniewski

8 Bąbelki jak w zegarku

Piotr Garstecki

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 23-25

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Umiemy już manipulować płynami w mikroskali. Jednym z najciekawszych zastosowań technik mikroprzelywowych jest precyzyjne tworzenie bąbelków i kropelek; metody te z czasem posłużą do konstrukcji miniaturowych laboratoriów chemicznych.

Go to article

Authors and Affiliations

Piotr Garstecki

9 Piękno iluminacji

Barbara Miodońska , Anna Palińska

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 26-28

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Płatki metalicznego złota używane przez średniowiecznych malarzy do zdobienia inicjałów w manuskryptach nadawały im efekt lśnienia, co zapoczątkowało nazwę tych miniaturowych dzieł - iluminacja. Pomimo niewielkich rozmiarów miniatury gotyckie zawierają bogactwo wątków teologicznych, liturgicznych i literackich.

Go to article

Authors and Affiliations

Barbara Miodońska

Anna Palińska

10 Bursztynowe mikroświaty

Barbara Kosmowska-Ceranowicz

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 29-31

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Bursztyn bałtycki - sukcynit - podobnie jak każdy cenny surowiec jubilerski zmaga się z rosnącą plagą coraz doskonalszych imitacji. Mikroskopia elektronowa, która ma stać się metodą ich identyfikacji, przy okazji ujawnia nieznane dotąd sekrety złocistych klejnotów.

Go to article

Authors and Affiliations

Barbara Kosmowska-Ceranowicz

11 Nanocząstki metali pod lupą

Zbigniew Kaszkur

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 32-33

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W ostatnich latach zawrotną karierę robią nowe materiały, będące produktami nanotechnologii, a więc posiadające elementy struktury o wymiarach kilku do kilkuset nanometrów. Przyglądając się takim coraz mniejszym skrawkom materii, rzućmy okiem na... małe grudki metali.

Go to article

Authors and Affiliations

Zbigniew Kaszkur

12 Nasi skrzydlaci krewni

Andrzej M. Kierzek

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 34-35

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Znajomość pełnej sekwencji genomu kury pozwoli nie tylko na hodowlę drobiu o lepszych właściwościach, czy na lepszą kontrolę nad chorobami ptaków (być może nawet nad ptasią grypą). Porównując DNA kury i człowieka możemy się także wiele dowiedzieć o naszej własnej biologii.

Go to article

Authors and Affiliations

Andrzej M. Kierzek

13 Termometr dla gospodarki

Elżbieta Mączyńska

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 36-37

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W warunkach szybkich zmian dokonujących się w gospodarce możliwość oceny kondycji przedsiębiorstw pod kątem zagrożenia upadłością jest nie do przecenienia. W oparciu o badania 500 polskich przedsiębiorstw w Instytucie Nauk Ekonomicznych PAN udało się skonstruować precyzyjne narzędzie pozwalające określić zagrożenie bankructwem i szanse rozwojowe przedsiębiorstw.

Go to article

Authors and Affiliations

Elżbieta Mączyńska

14 Popiołowa alchemia

Arkadiusz Derkowski , Wojciech Franus

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 38-39

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Odpady mogą być przydatne do oczyszczania środowiska, a nawet do prania brudnej bielizny. Zeolity - ważny składnik proszków do prania - można otrzymywać z popiołów lotnych elektrociepłowni.

Go to article

Authors and Affiliations

Arkadiusz Derkowski

Wojciech Franus

15 Poszukiwacz zaginionego świata

Karol Myśliwiec

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 40-44

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Authors and Affiliations

Karol Myśliwiec

16 Mikrobiolog - Filozof - Mistrz

Krystyna I. Wolska , Mirosława Włodarczyk

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 46-47

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Władysław Kunicki-Goldfinger to wielki uczony, który swą karierę zawodową poświęcił najmniejszym organizmom. Badania mikroskopowe łączył z niezwykle szerokimi horyzontami i ciekawością świata. O sobie samym mawiał skromnie: ,,jestem tak zwanym naukowcem".

Go to article

Authors and Affiliations

Krystyna I. Wolska

Mirosława Włodarczyk

17 Renesans on-line

Wanda Pętlicka

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 48-49

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Aby ocalić dziesięć wieków historii spisanej na kartach bezcennych ksiąg, trzeba nie tylko solidnych murów, ale i światłych ludzi, którzy potrafią iść z duchem czasu.

Go to article

Authors and Affiliations

Wanda Pętlicka

18 Biotechnolodzy na eksport

Magdalena Fikus

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2006 | Nr 1 (5) 2006 Mikroświat | 50

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Authors and Affiliations

Magdalena Fikus