The paper investigates the interdependence between the perceptual identification of the vocalic quality of six isolated Polish vowels traditionally defined by the spectral envelope and the fundamental frequency F0. The stimuli used in the listening experiments were natural female and male voices, which were modified by changing the F0 values in the ±1 octave range. The results were then compared with the outcome of the experiments on fully synthetic voices. Despite the differences in the generation of the investigated stimuli and their technical quality, consistent results were obtained. They confirmed the findings that in the perceptual identification of vowels of key importance is not only the position of the formants on the F1 × F2 plane but also their relationship to F0, the connection between the formants and the harmonics and other factors. The paper presents, in quantitative terms, all possible kinds of perceptual shifts of Polish vowels from one phonetic category to another in the function of voice pitch. An additional perceptual experiment was also conducted to check a broader range of F0 changes and their impact on the identification of vowels in CVC (consonant, vowel, consonant) structures. A mismatch between the formants and the glottal tone value can lead to a change in phonetic category.

The objective of this study was to evaluate the antagonistic activity of Trichoderma spp. against wild pathogen Fusarium oxysporum F.28.1A, which causes wilt disease on sesame. Twenty-six isolates of Trichoderma spp. isolated from soil samples were tested to control F. oxysporum F.28.1A. Prescreening showed that five isolates were T-02B1, T-18B2, T-20B1, T-28B1, and T-29A1, based on the lowest values of colony radius of F. oxysporum F.28.1A. The selected isolates were identified by their ITS region as T. yunnanense T-02B1, T. lentiforme T-18B2, T. asperellum T-20B1, T. hamatum T-28B1, and T. hamatum T-29A1, with similarities around 96–100%. The isolates selected were able to produce enzymes including chitinase, exo-β-1,3-glucanase, and endo-β-1,3-glucanase at levels of 0.34–0.44, 0.017–0.034, and 0.032–0.121 UI · ml ^–1, respectively, which were considered to be a mechanism to prevent the growth of F. oxysporum F.28.1A. The isolates tested were applied in soil pots to prevent damage from F. oxysporum F.28.1A as a following experiment. The greenhouse experiment was arranged in a completely randomized design with 10 treatments, including a negative control, application of only F. oxysporum F.28.1A, application of both F. oxysporum F.28.1A and fungicide chemicals, application of both F. oxysporum F.28.1A and Trichoderma spp. DHCT, application of T. yunnanense T-02B1, application of T. lentiforme T-18B2, application of T. asperellum T-20B1, application of T. hamatum T-28B1, application of T. hamatum T-29A1 and a mixture of the five selected isolates of Trichoderma spp. with their total population equal to that in individual strain application. The results showed that the five mixed isolates of Trichoderma had a synergistic effect on the reduction of the disease’s prevalence by 35% compared to the negative control treatment.

This article traces the process by which Ricoeur establishes the character of the discipline of history as a form of narration which expresses the relation between the experience of ‘belonging-to-history’ and the capacity to place this experience at a distance and, thereby, to experience it reflectively.

The article proposes the use of a synthetic indicator in spatial research. In the construction of synthetic indicator, it assumes that the indicator should not only specify the synthetic value based of on empirical data, but also show its structure. The structure of the indicator should answer the question to what extent individual empirical measures influence to the value of a synthetic indicator. Using the rules of statistical grouping, four groups of voivodships with different economic potential were distinguished. Research shows that on the synthetic indicator of voivodships (in particular groups) were affected to a varying extent by the values of empirical variables: number of employees, value of fixed assets, value of gross domestic product, number of economic operators.

Przedmiotem artykułu jest analiza czynników determinujących wartość organizacji wielopodmiotowych sektora energetycznego oraz ich uszeregowanie według stopnia siły oddziaływania na tę wartość. W tym celu zostały użyte metody statystyczne, które najlepiej sprawdzają się w ustalaniu porządku cech diagnostycznych według określonego kryterium. Badaniem zostały objęte firmy polskiego sektora energetycznego, natomiast sam proces opiera się na danych agregatowych, które reprezentują dane finansowe grup kapitałowych obecnie działających w polskim sektorze energetycznym.

W pierwszej części artykułu przedstawiono krótką charakterystykę polskiego sektora energetycznego, zwracając szczególną uwagę na strukturę organizacyjną sektora, czyli firmy operujące na krajowym rynku energii. Opisano charakter przedsiębiorstwa wielopodmiotowego jako typowej jednostki gospodarczej w sektorze. W drugiej części artykułu opisano założenia wielowymiarowej analizy porównawczej (WAP) jako narzędzia porównywania jednostek wielocechowych. WAP umożliwia znalezienie najważniejszych parametrów lub wskaźników mających największy wpływ na wartość organizacji wielopodmiotowej jaką jest grupa kapitałowa. Badaniem objęto cztery przedsiębiorstwa polskiego sektora energetycznego: TAURON Polska Energia SA, ENEA SA, ENERGA SA oraz PGE Polska Grupa Energetyczna SA.

Badanie z zastosowaniem WAP przeprowadzono w trzech etapach:

- w pierwszym etapie, na podstawie informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych, stworzono macierz cech diagnostycznych, opisujących kondycję finansową podmiotu badań,

- w drugim etapie dokonano normowania, ujednolicenia wartości zmiennych diagnostycznych; zastosowano dwie metody normowania: metodę standaryzacji i unitaryzacji zerowej,

- w trzecim etapie pogrupowano zmienne diagnostyczne wykorzystując dwie metody: wzorcową miarę rozwoju Hellwiga oraz bezwzorcową miarę rozwoju.

Wyniki analizy zilustrowano za pomocą tabel i rysunków.

In this paper, the issue of the correlation between the status of the onymic object, its social range and the general rules used when naming is considered. The author proposes to distinguish two basic levels of where the proper names function: a local one and a global one. Then, two particular patterns of naming are connected with these levels: an innovative pattern and a conservative pattern. The conservative names mostly refer to objects that are of social importance and have a general, wide range of functioning. On the other hand, innovative names generally refer to unstable objects that have a rather low social position, and a restricted, narrow range of functioning. Examples of both levels are analyzed, particularly the anthroponyms, toponyms and chrematonyms. The paper contains the argument, that more known conservative names have provided the characteristics of the prototypical proper name in general, and these characteristics are usually expanded to all proper names in their theoretical approaches.

O problemach prawnych ustroju administracji morskiej pisano już blisko pół wieku temu. Temat ten odżył w związku z 90-leciem tejże administracji i zaowocował w 2010 r. odpowiednią publikacją zbiorową autorów związanych praktycznie z tą administracją. Niniejszy artykuł zawiera odniesienia do problematyki prawnej ustroju administracji morskiej oraz rozwija temat z odpowiednimi wnioskami de legelata et ferenda.

W pracy przedstawiono wyniki przeprowadzonych w latach 1997-1999 badań pionowego rozmieszczenia drobnoustrojów wskaźnikowych w wodzie pelagialu i profundalu jeziora Wigry wraz z panującymi tam stosunkami termiczno-tlenowymi. Bakteriologicznymi wskaźnikami były bakterie oznaczane na agarze odżywczym w temperaturze 20 i 37°C, bakterie grupy coli, bakterie kałowe grupy coli oraz paciorkowce kałowe. Do badań wytypowano 3 stanowiska usytuowane w pobliżu najgłębszych miejsc jeziora, w różniących się od siebie w sposób znaczący pod względem morfometrycznym częściach jeziora (Ploso Północne, Ploso Szyja i Ploso Zachodnie). Wody pelagialu i profundalu jeziora Wigry na badanym obszarze Plos wykazywały tylko nieznaczne zanieczyszczenie bakteriologiczne. Większym zanieczyszczeniem charakteryzowały się jedynie niektóre próby wody pobierane na stanowiskach I (w rejonie ujścia rzeki Czarnej Hańczy) i 3 (w rejonie Wyspy Ostrów). Maksymalne liczebności badanych bakterii wskaźnikowych stopnia zanieczyszczenia i stanu sanitarnego stwierdzano na głębokości od I do 5 metrów oraz przy dnie, rzadziej zaś przy powierzchni lub na innych głębokościach. Tylko liczba kałowych bakterii grupy coli osiągała większe wartości na głębokości 5 metrów i niżej. W całym okresie badawczym stwierdzono istotnie dodatnią korelację pomiędzy temperaturą a liczebnością bakterii oznaczanych na agarze odżywczym w temperaturze 20 i 37°C, ujemną zaś dla bakterii grupy coli i kałowych bakterii grupy coli. Z zawartością tlenu istotnie ujemnie skorelowana była liczebność bakterii oznaczanych na agarze odżywczym w temperaturze 20 i 37°C oraz liczba paciorkowców kałowych. Głębokość skorelowana była istotnie ujemnie tylko z liczebnością bakterii oznaczanych na agarze odżywczym w temperaturze 20°C w całym okresie badawczym.

Quality of energy produced in renewable energy systems has to be at the high level specified by respective standards and directives. One of the most important factors affecting quality is the estimation accuracy of grid signal parameters. This paper presents a method of a very fast and accurate amplitude and phase grid signal estimation using the Fast Fourier Transform procedure and maximum decay side-lobes windows. The most important features of the method are elimination of the impact associated with the conjugate’s component on the results and its straightforward implementation. Moreover, the measurement time is very short ‒ even far less than one period of the grid signal. The influence of harmonics on the results is reduced by using a bandpass pre-filter. Even using a 40 dB FIR pre-filter for the grid signal with THD ≈ 38%, SNR ≈ 53 dB and a 20‒30% slow decay exponential drift the maximum estimation errors in a real-time DSP system for 512 samples are approximately 1% for the amplitude and approximately 8.5・10‒2 rad for the phase, respectively. The errors are smaller by several orders of magnitude with using more accurate pre-filters.

The article presents the problem of structural friction appearing in a screw joint with frictional effects between its elements. In the article, two mathematical models of screw joint are analysed. In the first model, high stiffness of a nut is assumed. In the second model, the influence of both cooperating elements (the screw and nut) is assumed.

Profesor T. Szafer był wybitnym naukowcem, uczonym, pisarzem, organizatorem licznych konferencji poświęconych polskiej architekturze współczesnej, autorem ok. 300 artykułów naukowych. Profesor Szafer był znakomitym znawcą najnowszej architektury, a jego publikacje na temat polskiej architektury po II wojnie światowej z lat 70. i 80. XX wieku zostały przytoczone na wielu konferencjach naukowych i stanowią podstawową literaturę krytyczną z tego okresu, szczególnie dzisiaj, kiedy istotna stała się kwestia ochrony polskiej architektury wzniesionej w tym okresie.