Popular sciences

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk

Description

ACADEMIA czasopismo popularnonaukowe Polskiej Akademii Nauk promujące w kraju i za granicą osiągnięcia polskich badaczy. Artykuły w „Academii” pisane są językiem przystępnym dla przedstawicieli różnych dziedzin nauki, ale także dla studentów, uczniów i wszystkich innych czytelników zainteresowanych tematyką popularnonaukową. Od 2005 roku czasopismo ukazuje się w dwóch wersjach językowych (po polsku i po angielsku).

ISSN

1733-8662

Publishers

Polska Akademia Nauk

Redakcja:

Jolanta Iwańczuk (redaktor naczelna)

Daniel Sax (redaktor, tłumacz)

Marcin Pietras (nauki biologiczne i rolnicze)

Justyna Orłowska (dziennikarz)

Dominik Wódz (redakcja językowa)

Andrzej Figatowski (grafika)

Marcin Kmieciński (edycja zdjęć)

Anna Bielec (koordynator projektu)

Rada naukowa:

Marek Konarzewski prezes PAN (przewodniczący)

Dariusz Jemielniak wiceprezes PAN (wiceprzewodniczący)

Andrzej Buko

Katarzyna Czarnecka

Patrycja Dołowy

Paweł Golik

Janusz Jurczak

Tomasz Kapitaniak

Marek Krawczyk

Krzysztof Nowak

Anna Zawadzka

Kontakt

Polska Akademia Nauk

Biuro ds. Komunikacji i Informacji Naukowej

pl. Defilad 1

00-901 Warszawa

academia@pan.pl

www.pan.pl

www.academia.pan.pl

Volumes

Select number

Content

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura

1 Spis treści

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura

Download PDF Download RIS Download Bibtex

2 Od Redakcji

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura

Download PDF Download RIS Download Bibtex

3 Kombinacje z klocków Lego

Paweł Golik

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 4-7

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

O odczytywaniu i zadaniach genomu mówi prof. dr hab. Paweł Golik, który zajmuje się m.in. badaniem roli kodowanych jądrowo białek zaangażowanych w metabolizm RNA w mitochondriach, a także wykorzystaniem drożdży do modelowania ludzkich chorób związanych z zaburzeniami jądrowej kontroli ekspresji genomu mitochondrialnego.

Go to article

Authors and Affiliations

Paweł Golik

4 Na wsi rewolucja

Maria Halamska

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 8-10

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W ostatnim dwudziestoleciu rolnicy przestali być dominującą klasą na wsi - mieszka ich tam coraz mniej. Rośnie za to liczba przedstawicieli klasy średniej.

Go to article

Authors and Affiliations

Maria Halamska

e-mail:

ORCID:

5 Wsłuchać się w wycie

Robert W. Myslajek

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 11-13

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W podręcznikach ekologii słowo ,,struktura" pojawia się nadzwyczaj często. Szczególną furorę zrobiło w opisach populacji. Mamy więc jej strukturę przestrzenną, wiekową, płciową, genetyczną. I wreszcie socjalną, która przedstawia wzajemne interakcje osobników, opisuje skład grup oraz ich powiązania.

Go to article

Authors and Affiliations

Robert W. Myslajek

6 Nowi szczęśliwi

Joanna Mizielińska

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 14-17

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

tym, jakie są związki nieheteroseksualne, z jakimi problemami się spotykają i cz.y osoby, które je tworzą, są ze swojego życia zadowolone, rozmawiamy z dr hab. Joanną Mizielińską, profesor nadzwyczajną w Instytucie Psychologii PAN, kierowniczką projektu ,,Rodziny z wyboru w Polsce".

Go to article

Authors and Affiliations

Joanna Mizielińska

7 Rzeka osobliwości

Jurand Wojewoda

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 18-21

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Jej historia rozpoczęła się ponad 10 mln lat temu w trzeciorzędzie. Położenie geograficzne oraz struktura przyciągały osadników już od środkowego paleolitu. Czym wyróżnia się Odra - druga co do wielkości rzeka w Polsce? Jak burzliwe są jej dzieje?

Go to article

Authors and Affiliations

Jurand Wojewoda

8 Złoto w walce z bakteriami

Marcin Fialkowski

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 22-25

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Zgodnie z ostatnim raportem Europejskiego Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób jeden na osiemnastu pacjentów szpitali w Europie przechodził co najmniej jedną chorobę będącą skutkiem zakażenia w czasie terapii. To rocznie 3,2 miliona osób. Patogenami są najczęściej bakterie z narzędzi oraz przedmiotów znajdujących się w szpitalu. W IChF PAN opracowaliśmy nieszkodliwą dla tkanek ludzkich metodę funkcjonalizacji powierzchni powloką antybakteryjną.

Go to article

Authors and Affiliations

Marcin Fialkowski

9 Klimat zaklęty w szkieletach

Hubert Wierzbowski

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 26-28

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Przypominały współczesne kalmary i mątwy. Żyły już około 200 milionów lat temu. Dziś możemy nie tylko prześledzić historię ich życia. Belemnity są też źródłem informacji o klimacie w dawnych epokach geologicznych.

Go to article

Authors and Affiliations

Hubert Wierzbowski

10 Ciężki, cięższy... najcięższy?

Janusz Skalski

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 29-31

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Najcięższy znany dziś pierwiastek ma liczbę atomową 118. Czy mogą istnieć jeszcze cięższe jądra atomowe? Gdzie leży granica układu okresowego pierwiastków?

Go to article

Authors and Affiliations

Janusz Skalski

11 Dłoń przędząca nić

Anna Bębenek

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 32-34

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Powielanie kwasu nukleinowego (RNA lub DNA) ma kluczowe znaczenie dla komórki. Z procesem tym, który musi być niezwykle precyzyjny, doskonale radzą sobie polimerazy. Dzięki specyficznej budowie potrafią zbudować nową nić na podstawie jednoniciowej matrycy.

Go to article

Authors and Affiliations

Anna Bębenek

12 Zegarmistrz białek

Marcin Nowotny

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 35-37

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

O roli mikrokryształów, naukowych marzeniach i sile zespcim rozmawiamy z dr. Marcinem Nowotnym, który'w MIBMiK kieruje Laboratorium Struktury Białka.

Go to article

Authors and Affiliations

Marcin Nowotny

13 Jaka klasa wyższa?

Krzysztof Jasiecki

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 38-39

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Transformacja lat 90. XX wieku umożliwiła niektórym ludziom i grupom ,,skok" na najwyższą półkę społecznej struktury, zdobycie bogactwa i wpływów w stopniu, który wcześniej był niewyobrażalny. Ale czy tworzą oni jednolitą klasę wyższą?

Go to article

Authors and Affiliations

Krzysztof Jasiecki

14 Logika struktury

Henryk Domański

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 40-44

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Authors and Affiliations

Henryk Domański

e-mail:

ORCID:

15 Bursztynowa Lubelszczyzna

Jacek Kasiński

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 45-47

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

,,Bursztyn bałtycki" to myląca nazwa sukcynitu - odmiana ta nie pozostaje w żadnym związku genetycznym z morzem. Największe jego złoża mamy na północnej Lubelszczyźnie. Trwają prace poszukiwawczo-dokumentacyjne zmierzające do rozpoczęcia jego eksploatacji.

Go to article

Authors and Affiliations

Jacek Kasiński

16 Morze widziane z nieba

Anna Zmarz , Małgorzata Korczak-Abshire , Katarzyna J. Chwedorzewska

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2015 | Nr 1 (41) 2015 Struktura | 48-49

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Jak eksploatować morskie zasoby Antarktyki, by nie naruszyć równowagi ekosystemu? Odpowiedzią może być stworzenie warsztatu naukowego do prowadzenia interdyscyplinarnego monitoringu z wykorzystaniem bezzałogowych samolotów i narzędzi geoinformatycznych.

Go to article